12/05/2024 02:07Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hongha83 vào 27/05/2016 14:11
Nguyên tác
竹爲勁骨紙爲皮，
能卷能紓各得宜。
盛夏逢時如管樂，
隆冬藏跡學夷齊。
常同書籍爲鄰友，
遠逐蚊蠅是肅逶。
題扇從來多絕作，
名人自古有清詩。
Phiên âm
Trúc vi kình cốt chỉ vi bì,
Năng quyển năng thư các đắc nghi[1].
Thịnh hạ phùng thời như Quản Nhạc[2],
Long đông tàng tích học Di Tề[3].
Thường đồng thư tịch vi lân hữu,
Viễn trục văn dăng thị túc uy.
Đề phiến tòng lai đa tuyệt tác,
Danh nhân tự cổ hữu thanh thi.Dịch nghĩa
Trúc là nan cứng, giấy là da bọc
Mở ra khép lại đều được thuận tiện
Mùa hè nóng nực gặp thời như Quản Trọng và Nhạc Nghị
Mùa đông rét mướt thì ẩn náu như Bá Di và Thúc Tề
Thường cùng với sách vở là bạn bè
Đuổi loài muỗi ruồi phải bay xa
Từ xưa tới nay vịnh cái quạt có nhiều tác phẩm hay
Những bậc danh nhân từ cổ đã có thơ nổi tiếngBản dịch của Vũ Đình Ngạn
Trúc là xương cứng, giấy là da,
Khép mở tuỳ theo ý của ta.
Giống Quản, Nhạc xưa khi hạ tới,
Như Di, Tề trước lúc đông qua.
Thường cùng sách vở vui gần gũi,
Xua đuổi muỗi ruồi phải lánh xa.
Bình phẩm công lao đề quạt giấy,
Danh nhân từng đã lắm thơ ca.
[1] Thuận tiện cả, ở đây dịch thoát là “ý của ta”.
[2] Quản Trọng và Nhạc Nghị, hai người hiền có tiếng giỏi về chính trị và quân sự ở thời Xuân Thu - Chiến Quốc.
[3] Bá Di và Thúc Tề là hai anh em, con vua nước chư hầu Cô Trúc thời nhà Ân thời thượng cổ. Khi vua cha mất, Thúc Tề nhường ngôi cho Bá Di. Nhưng Di cũng không muốn làm vua, bèn nhường ngôi cho em út. Nghe tiếng Tây Bá Xương ở Kỳ Sơn là bậc hiền tài trong thiên hạ, hai ông đến theo phò. Xương mất, con là Phát lên kế vị. Khi Phát khởi binh diệt vua Trụ bạo chúa nhà Ân, hai ông ngăn cản. Phát diệt được nhà Ân mở ra nhà Chu. Hai ông hổ thẹn lên núi Thú Dương hái rau vi mà ăn rồi chết đói ở đó.