25/04/2024 13:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thú tổ tôm

Tác giả: Nguyễn Công Trứ - 阮公著

Thể thơ: Ca trù (hát nói); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 08/08/2006 13:53

 

Nhân sinh quý thích chí[1],
Chẳng gì hơn vui cuộc tụ tam[2].
Tài kinh luân xoay dọc xoay ngang,
Cơ điều khiển[3] quân ăn quân đánh.
Gọi một tiếng người đều phải kính,
Dậy ba quân[4] ai dám chẳng nhường.
Giơ phỗng[5] lên bốn mặt khôn đương,
Hạ bài xuống tam khôi[6] chiếm cả.
Nay gặp lúc quốc gia nhàn hạ[7],
Nghề ăn chơi thú nọ cũng hay.
Gồm hai văn võ[8] trong tay!
Bản ở trên theo Việt Nam ca trù biên khảo.

Bản trên Nam Phong tạp chí (số 133, sao lục trong một tập hát nói cổ, các bài không đề tên tác giả):
Nhân sinh quý thích chí,
Cuộc ăn chơi gì hơn thú tụ tam.
Tài kinh luân xé dọc xé ngang,
Cơ điều độ quân ăn quân đánh.
Gọi một tiếng người đều phải kính,
Dậy ba quân ai dám chẳng nhường.
Cất nếp lên bốn mặt khôn đương,
Hạ bài xuống tam khôi chiếm cả.
Nay gặp hội quốc gia nhàn hạ,
Nghĩ ăn chơi thú nọ cũng hay.
Gồm hai văn vũ trong tay!

[1] Chữ Hán: 人生貴適志. Nghĩa: Người ta ở đời cốt thoả chí mình.
[2] Chơi tổ tôm, nghĩa là họp ba quân bài. Lối chơi tổ tôm phu bi, hoặc phu dọc, cứ ba quân gọi là một phu.
[3] Sai khiến.
[4] Nằm khàn ba quân, mà lại gặp quân ấy lên gọi là dậy khàn.
[5] Mình có một đôi, mà lại gặp quân ấy lên, gọi là phỗng.
[6] Ù luôn ba ván gọi là ù tam khôi.
[7] Sách Mạnh Tử, chương Công Tôn Sửu: “Kim quốc gia nhàn hạ, cập thị thời bàn lạc đãi ngạo” 今國家閒暇,及是時般樂怠敖 (Nay nước nhà được buổi thư nhàn, nhân lúc này vui vẻ mua cười).
[8] Người cao tổ tôm cũng ví như người văn võ toàn tài.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Công Trứ » Thú tổ tôm