17/05/2024 20:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 24/03/2024 03:44
Nguyên tác
正好圍爐風雨夜，
況逢今夕歲將除。
春生已自寒梅上，
陽長寧圍熱火餘。
披處貂裘驚抱負，
焚來鵲尾伏吹噓。
炎涼世態何須問，
一片心灰欲起予。
Phiên âm
Chính hảo vi lô phong vũ dạ,
Huống phùng kim tịch tuế tương trừ.
Xuân sinh dĩ tự hàn mai thượng,
Dương trưởng ninh vi nhiệt hoả dư.
Phi xứ điêu cừu[1] kinh bão phụ,
Phần lai thước vĩ phục xuy hư.
Viêm lương thế thái hà tu vấn,
Nhất phiến tâm hôi dục khởi dư[2].Dịch nghĩa
Đêm hôm mưa gió ngồi quanh bếp lửa sướng biết bao
Huống chi lại là đêm nay đêm cuối năm
Mùa xuân đã đến trên cành mai lạnh
Khí dương đã lớn mạnh còn vây quanh bếp lấy chút nóng thừa
Khoác áo lông chồn kinh cho chí lớn
Đốt đuôi chim khách khiếp là tâng bốc
Thói đời nóng lạnh còn hỏi mà làm gì
Một tấm lòng tro tàn lạnh lẽo đang nóng lên trong taBản dịch của Nguyễn Thế Đạt
Vui thay ngồi sưởi lúc đêm mưa,
Lại đúng giao thừa mới sướng chưa.
Xuân đến hàn mai qua báo sớm,
Dương sinh ngọn lửa vẫn còn ưa.
Áo cừu chí lớn trông mà khiếp,
Đuôi khách bốc lên cũng chẳng vừa.
Thế thái nhân tình xin chớ hỏi,
Lòng tro một tấm ấm bừng chưa.
[1] Áo cừu đen rất quý, gợi nhớ tới Tô Tần người Lạc Dương thời Chiến Quốc. Chiến Quốc sách chép rằng: Tô Tần mười lần dâng thư thuyết vua Tần mà không có kết quả, áo cừu đen đã rách, trăm cân vàng tiêu đã hết, thiếu tiền chi dụng, phải bỏ nước Tần về quê nhà, đùi quấn xà cạp, chân đi dép cỏ, đội sách đeo đãy, hình dung tiều tuỵ, mặt mày xanh xạm, có vẻ xấu hổ. Về tới nhà, vợ thản nhiên không rời khung cửi, không nấu cơm cho ăn, cha mẹ không hỏi han tới. Tô Tần vẫn quyết chí đọc sách. Khi buồn ngủ thì cầm dùi đâm vào bắp chân, máu chảy tới bàn chân. Khi Tô Tần được Triệu vương tin dùng thì cha mẹ cọ nhà quét sân, bày nhạc, đặt tiệc ra ngoài ba chục dặm để đón tiếp.
[2] Thiên Bát dật trong sách Luận ngữ có câu “Khởi dư giả Thương dã” (Trò Thương [tên ông Tử Hạ] này phát khởi được ý ta).