28/04/2024 00:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thể loại khác (ngoài thơ); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Lý
Đăng bởi Vanachi vào 29/05/2020 23:11
Nguyên tác
適高過透池邊，見一異人，執手導池而行。至厭羅樹下，而忽引入水。高懼其溺不敢前。頃之，水忽自裂。行至一處，見其宮殿顯敞，侍衛甚嚴。高問是誰所居。其人曰：
即吾所居，以管攝於此池也。
遂具杯盤與高對飲。酒闌，高謝求歸。其人惠以檳榔，送至厭羅秋下間，忽不見其人，而手中檳榔已化為石矣。乃知池中有神物也。
Phiên âm
Thích Cao quá thấu trì biên, kiến nhất dị nhân, chấp thủ đạo trì nhi hành. Chí yêm la thụ hạ, nhi hốt dẫn nhập thuỷ. Cao cụ kỳ nịch bất cảm tiền. Khoảnh chi, thuỷ hốt tự liệt. Hành chí nhất xứ, kiến kỳ cung điện hiển xưởng, thị vệ thậm nghiêm. Cao vấn thị thuỳ sở cư. Kỳ nhân viết:
- Tức ngô sở cư, dĩ quản nhiếp ư thử trì dã.
Toại cụ bôi bàn dữ Cao đối ẩm. Tửu lan, Cao tạ cầu quy. Kỳ nhân huệ dĩ tân lang, tống chí yêm la thu hạ gian, hốt bất kiến kỳ nhân, nhi thủ trung tân lang dĩ hoá vi thạch hỹ. Nãi tri trì trung hữu thần vật dã.Bản dịch của Trần Thị Băng Thanh
Vừa rồi, Cao đi qua bờ ao, bỗng gặp một người lạ, cầm tay dắt đi. Đến gốc cây muỗm người đó bỗng dẫn Cao xuống nước. Cao sợ chết đuối không dám bước. Nhưng chỉ phút chốc, nước ao tự rẽ ra. [Cao đi xuống], đến một nơi, thấy cung điện nguy nga, thị vệ nghiêm chỉnh. Cao hỏi đây là dinh thự của ai, người kia đáp:
- Chính là chỗ ta ở để cai quản ao này.
Thế rồi [ông ta] bèn dọn mâm chén, cùng Cao uống rượu. Rượu tàn, Cao tạ ơn xin về. Người đó đưa tặng cau, tiễn lên đến gốc cây muỗm thì bỗng không thấy đâu nữa mà những quả cau cầm trong tay đã hoá thành đá. Cao mới biết trong ao có thần.
Rút từ Việt sử lược. Tiêu đề do nhóm biên soạn Thơ văn Lý Trần đặt.
Theo Việt sử lược, mùa đông năm Bính Dần niên hiệu Trị Bình Long Ứng thứ 2 (1206), trong nước loạn lạc, đường sá nghẽn tắc, nhưng vua Lý Cao Tông vẫn rong chọi vô độ. Vua cho làm cung Ứng Phong, Hải Thanh ở chỗ ao Ứng Minh, rồi ngày ngày cùng cung nữ thả hàng đoàn thuyền, bày nhiều trò xa xỉ để mua vui. Quần thần không ai dám can ngăn, Vũ Cao tuy chỉ là một người phường trò, nhưng đã mạnh bạo kể với quan Thượng phẩm phụng ngự Trịnh Ninh 鄭寧 câu chuyện kỳ lạ này, do mình đặt ra, cốt để cho vua sợ hãi mà bãi bỏ cuộc chơi. Sau khi nghe câu chuyện trên, Trịnh Ninh rất kinh dị, vội tâu vua Lý Cao Tông, những vua vẫn không đổi ý, chỉ sai lấy sắt để yểm thần.