24/04/2024 18:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 14/04/2007 11:41
Nguyên tác
雨過庭柯長綠陰，
蟬聲宮徵奏虞琴。
窗前黃卷公媒睡，
戶外青山故索吟。
晝靜乾坤寬道思，
人間名利醒初心。
回頭三十年前事，
夢裡悠悠更莫尋。
Phiên âm
Vũ quá đình kha trưởng lục âm,
Thiền thanh cung chuỷ[1] tấu Ngu cầm[2].
Song tiền hoàng quyển[3] công môi thuỵ,
Hộ ngoại thanh sơn cố sách ngâm.
Trú tĩnh càn khôn khoan đạo tứ,
Nhân gian danh lợi tỉnh sơ tâm.
Hồi đầu tam thập niên tiền sự,
Mộng lý du du cánh mạc tầm.Dịch nghĩa
Mưa tạnh, cành cây ngoài sân thêm sắc xanh
Tiếng ve ngâm như tấu nhạc vua Ngu Thuấn
Trước song cửa cuốn sách vàng ru giấc ngủ
Ngoài kia núi non xanh biếc giục ngâm thơ
Ngày lặng, trong trời đất gieo ý đạo
Người nhàn đã giác ngộ về lòng ham danh lợi buổi đầu
hồi tưởng lại công việc ba mươi năm về trước
Trong mộng mịt mù khó thể tìm lại được.Bản dịch của Lê Cao Phan
Cành thắm rợp sân lúc tạnh mưa
Như cung đàn Thuấn, giọng ve đưa
Sách vàng bên triện càng ru ngủ
Núi biếc ngoài kia gợi hứng thơ
Ngày lặng, Đạo tôn, trời đất rộng
Thân nhàn mộng tỉnh lợi danh xưa
Ba mươi năm trước từng bao việc
Cũng khó tìm trong mộng mập mờ.
[1] Hai âm trong ngũ âm (cung, thương, giốc, chuỷ, vũ) thuộc ngũ hành (kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ), theo thứ tự trên mỗi cung (âm) liên quan đến một chất trong vũ trụ. Âm nhạc Đông phương dựa theo thể ngũ cung này. Trong Truyện Kiều của Nguyễn Du có hai câu 31-32 như sau về tài nhạc thủ của Thuý Kiều: “Cung thương lầu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”.
[2] Đàn của vua Thuấn (nhà Ngu). Theo truyền thuyết, vua Thuấn (Trung Quốc, 2255 - 2200 trước Tây lịch) gảy đàn hát bài Nam phong (gió nam). Do đấy về mùa hè, gió nam, người ta thường dùng điển này để chỉ tiếng ve kêu.
[3] Quyển sách giấc nhuộm màu vàng, một chất.