28/03/2024 17:58Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Kiềm Dương nguyên nhật hỉ tình
黔陽元日喜晴

Tác giả: Tra Thận Hành - 查慎行

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 22/04/2019 22:07

 

Nguyên tác

曙色晴光一片明,
亂峰銜雪照孤城。
未吹北笛梅先落,
纔及東風栁便輕。
萬里烟霜迴綠髩,
十年兵甲誤蒼生。
眼前可少豐年兆,
野老多時望太平。

Phiên âm

Thự sắc tình quang nhất phiến minh,
Loạn phong hàm tuyết chiếu cô thành.
Vị xuy bắc địch mai tiên lạc[1],
Tài cập đông phong liễu tiện khinh.
Vạn lý yên sương hồi lục mấn,
Thập niên binh giáp ngộ thương sinh[2].
Nhãn tiền khả thiểu phong niên triệu,
Dã lão đa thời vọng thái bình.

Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org

Mặt trời trong sáng đã lên,
Chập chùng núi tuyết soi bên cô thành.
Địch chưa thổi mơ lìa cành,
Gió đông vừa chớm liễu xanh nhẹ vờn.
Tóc mây suốt vạn dặm sương,
Mười năm binh lửa thảm thương dân tình.
Đến nay điềm tốt chợt sinh,
Già quê mong được thái bình lắm khi.
Kiềm Dương thuộc địa khu Hoài Hoá, tỉnh Hồ Nam, thời Đường có tên huyện Long Tiêu 龍標 (nơi Vương Xương Linh bị đày, có bài thơ Phù Dung lâu tống Tân Tiệm nổi tiếng), sau đổi thành huyện Kiềm Dương từ đời Tống. Tại vùng Kiềm Dương giáp giới Quý Châu có câu: “Thiên vô tam nhật tình, địa vô tam xích bình, nhân vô tam phân ngân” 天無三日晴,地無三尺平,人無三分銀 (Trời không có 3 ngày tạnh, đất không có 3 thước bằng phẳng, người không có 3 phân bạc) chỉ cảnh cùng cực của dân chúng. Cho nên tác giả thấy trời tạnh, mặt trời lên là điềm lành hiếm có.

[1] Ý nói sáo bắc chưa thổi bài Mai hoa lạc mà hoa mai đã rụng rồi.
[2] Chỉ dân tình bị tai khổ trong mười năm chiến tranh do Khang Hy bình loạn Tam Phiên từ năm Khang Hy thứ 12 (1673) cho đến năm Khang Hy thứ 21 (1682) mới xong. Tam Phiên gồm Bình Tây vương Ngô Tam Quế 吳三桂 ở Vân Nam, Bình Nam vương Thượng Khả Hỉ 尚可喜 ở Quảng Đông và Tĩnh Nam vương Cảnh Tinh Trung 耿精忠 ở Phúc Kiến. Năm Khang Hy thứ 12 (1673), Khang Hy bãi bỏ 3 chức phiên vương nên Ngô Tam Quế, con Thượng Khả Hỉ và Cảnh Tinh Trung sợ, nổi lên chống lại triều đình nhà Thanh. Chiến loạn 10 năm, Ngô Tam Quế đánh lên chiếm được Hồ Nam (Kiềm Dương là nơi bị ảnh hưởng nặng nề) nhưng sai lầm dừng lại tại đây không tiến nữa, Khang Hy củng cố lực lượng, cuối cùng đánh bại tam phiên.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Tra Thận Hành » Kiềm Dương nguyên nhật hỉ tình