24/04/2024 21:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 04/02/2008 14:40
Nguyên tác
國脈微如縷。
問長纓、
何時入手，
縛將戎主？
未必人間無好漢，
誰與寬些尺度？
試看取當年韓五。
豈有谷城公付授，
也不干曾遇驪山母。
談笑起，
兩河路。
少時棋柝曾聯句。
嘆而今、
登樓攬鏡，
事機頻誤。
聞說北風吹面急，
邊上沖梯屢舞。
君莫道投鞭虛語。
自古一賢能製難，
有金湯便可無張許？
快投筆，
莫題柱。
Phiên âm
Quốc mạch vi như lũ.
Vấn trường anh,
Hà thì nhập thủ,
Phọc tương nhung chủ[1]?
Vị tất nhân gian vô hảo hán,
Thuỳ dữ khoan ta xích độ?
Thí khán thủ đương niên Hàn ngũ[2].
Khởi hữu Cốc thành công[3] phó thụ,
Dã bất can tằng ngộ Ly sơn mẫu[4].
Đàm tiếu khởi,
Lưỡng hà lộ[5].
Thiếu thì kỳ thác tằng liên cú.
Thán nhi kim,
Đăng lâu lãm kính,
Sự cơ tần ngộ.
Văn thuyết bắc phong xuy diện cấp,
Biên thượng xung thê lũ vũ.
Quân mạc đạo đầu tiên[6] hư ngữ.
Tự cổ nhất hiền năng chế nạn,
Hữu kim thang[7] tiện khả vô Trương Hứa[8]?
Khoái đầu bút[9],
Mạc đề trụ[10].Bản dịch của Nguyễn Xuân Tảo
Vận nước sợi tóc nhỏ.
Hỏi ngày nào,
Tay nắm dây dài,
Dong về chúa rợ?
Ai bảo đời nay thiếu nhân tài,
Bởi kém tấc gang rộng mở?
Hãy coi Hàn Thế Trung năm nọ.
Chẳng hề gặp thánh mẫu Ly Sơn,
Không cả Hoàng Thạch Công truyền thụ.
Trong cười nói,
Lấy hai lộ.
Ta trẻ, thích chơi cờ đối chữ.
Ôi giờ đây,
Tóc bạc trong gương,
Sự cơ bỏ lỡ.
Nghe đâu gió bắc thổi về dữ,
Ngoài biên giáo gươm đụng độ.
Chớ cho chuyện ném roi gàn dở.
Từ xưa bậc giỏi vượt nguy nan,
Thành trì vững há không tài tướng giữ?
Mau ném bút,
Đừng thơ phú.
[1] Chung Quân đời Hán nói: xin cho dây dài trói chúa rợ về. Ý nói muốn đánh giặc.
[2] Tức Hàn Thế Trung đời Tống, xuất thân từ quân ngũ, đánh giặc Kim, trở thành một viên tướng giỏi.
[3] Ông già thành Cốc trao cho Trương Lương quyển binh pháp và dặn: Hòn đá vàng ở dưới núi Cốc tức là ta đó.
[4] Một bà tiên từng dạy Lý Thuyên, tướng nhà Đường, quyển âm phù của Hoàng Đế.
[5] Tức hai lộ ở Hà Bắc, do Hàn Thế Trung lấy được.
[6] Ném roi. Hoàn Kiên đời Hậu Tần đem quân đánh Tấn, nói: quân ta mỗi người ném chiếc roi ngựa xuống sông Trường Giang, có thể sang được. Ý nói quân đông.
[7] Thành vàng, ao nước sôi: nơi thành trì kiên cố.
[8] Trương Thuần, Hứa Viễn là hai danh tướng nhà Đường, quyết giữ thành, không cho quân giặc vào đánh kinh đô nhà Đường.
[9] Ban Siêu đời Hán, xếp bút nghiên đi lập công ở ngoài biên cương.
[10] Đời Hán, Tư Mã Tương Như khi vào Trường An, đề ở cửa một quán trọ: "Nếu không được xe sang trọng, thì không trở lại nơi này". Ở đây tác giả bác lại ý này.