27/04/2024 11:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 04/01/2007 18:04
Nguyên tác
燭龍棲寒門，
光曜猶旦開。
日月照之何不及此，
惟有北風號怒天上來。
燕山雪花大如席，
片片吹落軒轅臺。
幽州思婦十二月，
停歌罷笑雙蛾摧。
倚門望行人，
念君長城苦寒良可哀。
別時提劍救邊去，
遺此虎紋金鞞革叉。
中有一雙白羽箭，
蜘蛛結網生塵埃。
箭空在，
人今戰死不復回。
不忍見此物，
焚之已成灰。
黃河捧土尚可塞，
北風雨雪恨難裁。
Phiên âm
Chúc long[1] thê hàn môn[2],
Quang diệu do đán khai.
Nhật nguyệt chiếu chi hà bất cập thử,
Duy hữu bắc phong hào nộ thiên thượng lai.
Yên sơn tuyết hoa đại như tịch,
Phiến phiến xuy lạc Hiên Viên đài[3].
U Châu tư phụ thập nhị nguyệt,
Đình ca bãi tiếu song nga tồi.
Ỷ môn vọng hành nhân,
Niệm quân Trường Thành khổ hàn lương khả ai.
Biệt thời đề kiếm cứu biên khứ,
Di thử hổ văn kim bính cách xoa.
Trung hữu nhất song bạch vũ tiễn,
Tri thù kết võng sinh trần ai.
Tiễn không tại,
Nhân kim chiến tử bất phục hồi.
Bất nhẫn kiến thử vật,
Phần chi dĩ thành khôi.
Hoàng Hà phủng thổ thượng khả tái,
Bắc phong vũ tuyết hận nan tài.Dịch nghĩa
Đuốc rồng mà đến nhà nghèo
Ánh nắng buổi mai cũng chiếu sáng
Trời trăng soi rọi sao đến chốn này được
Chỉ có gió bấc từ trời cao giận dữ gầm thét
Núi Yên Chi hoa tuyết lớn như những chiếc chiếu (cuốn hết mọi thứ)
Từng mãng từng mãng thổi sập đài Hiên Viên
Tháng 12 người thiếu phụ đất U Châu tư lự
Không còn ca hát cười đùa, đôi mày ngài tiều tuỵ
Tựa cửa trông người đi
Nhớ chàng ở Trường Thành khổ lạnh thật đáng thương
Hồi đó chia tay chàng mang gươm đi cứu nguy biên ải
Để lại túi đựng tên (chĩa ba) vằn da hổ
Trong đó thường có một cặp tên đuôi buộc lông chim trắng
Bây giờ nhện giăng đầy bụi bặm
Cặp tên không còn nữa
Và chinh phu đã chết vì chiến đấu, không trở về
Nàng không cam lòng nhìn những vật ấy
Nên muốn đốt cháy thành tro
Sông Hoàng Hà đất đào đem đi chỗ khác có thể lấp được
Còn gió bấc tuyết mưa đầy hờn oán kia làm sao dập đứt nổiBản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Cửa nhà nghèo đuốc rồng nào đến
Buổi mai về nắng sớm cũng giăng
Trời trăng lánh chốn này chăng
Chỉ nghe gió bấc hung hăng thét gào
Núi Yên Chi tuyết rơi như bão
Đài Hiên Viên sụp đổ tung bay
Đất trời vào tháng mười hai
U Châu thiếu phụ mày ngài buồn xo
Mãi âu lo không còn đùa nữa
Nhớ trượng phu tựa cửa ngóng trông
Chàng còn ở tận Trường Thành
Người đi đi mãi vắng tanh đường về
Nhớ lại hôm phu thê đưa tiễn
Cầm tay chàng bịn rịn luyến thương
Trượng phu lúc sắp lên đường
Tuốt gươm thề chốn biên cương giết thù
Người đi xa nay còn để lại
Túi đựng tên cùng với đồ dùng
Nhện giăng bụi bám tứ tung
Túi thì trống rỗng, tên cùng người đi
Chốn sa trường thân tuy dũng mãnh
Chiến đấu hoài chết mất còn đâu
Sông Hoàng đất trũng bấy lâu
Nhưng rồi có thể cùng nhau lấp đầy
Gió bấc ơi giận lây thổi mãi
Đem lạnh về tuyết rải khắp nơi
Buồn này trách đất oán trời
Trượng phu đã chết một đời cô đơn.
Bài này viết khoảng năm 752, trong giai đoạn từ quan (745) sống đời phiêu bạt giang hồ cho tới khi vào núi Lư sơn ẩn cư (755). Năm đó, bước chân giang hồ của ông phiêu bạt tới U châu.
[1] Con rồng trong thần thoại, phun ra lửa làm đuốc đặng soi sáng. Theo sách Hoài Nam tử, chương Truỵ hình huấn, ở Bắc cực ánh mặt trời mặt trăng không soi tới nên có con rồng lửa phun lửa để soi sáng ngày đêm.
[2] Tức Bắc cực.
[3] Tên gò đất, tương truyền là sinh quán của Hoàng Đế, ông vua đầu tiên của Trung Hoa trong thời tối cổ.