29/03/2024 13:01Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Vịnh cái quạt

Tác giả: Hồ Xuân Hương - 胡春香

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 30/09/2005 18:37

 

Mười bảy hay là mười tám đây[1],
Cho ta yêu dấu chẳng dời tay.
Mỏng dày chừng ấy chành ba góc,
Rộng hẹp ngần nao cắm một cay[2].
Càng nực bao nhiêu thời càng mát,
Yêu đêm chẳng chán lại yêu ngày.
Hồng hồng má phấn duyên vì cậy[3],
Chúa dấu vua yêu[4] một cái này.
(Theo bản Quốc văn tùng ký)

Khảo dị: Bản Lĩnh Nam quần hiền văn thi diễn âm tập chép câu 5 rất đúng niêm luật: “Có nóng bao nhiêu càng có mát”.
[1] Mười bảy, mười tám: chỉ số nan quạt (cũng ám chỉ tuổi của thiếu nữ). Thường thì nan quạt làm theo số chẵn, nhưng một số nhà nho theo cách tính “thịnh, suy, bĩ, thái” lại đặt làm nan quạt theo số lẻ, do đó có loại quạt 17 hoặc 21 nan.
[2] Tức lỗ cay.
[3] Hồng chỉ quạt giấy màu hồng, cậy chỉ nhựa quả cậy dùng để phất giấy lên các nan quạt. Câu thơ có dụng ý chơi chữ: giấy quạt đẹp như má hồng là nhờ có nhựa quả cậy phất vào nan khít khao (mà hồng và cậy là hai loại quả cùng họ với nhau).
[4] Tục ngữ: “Con vua vua dấu, con chúa chúa yêu”. “Dấu” là từ cổ, có nghĩa là yêu (như “yêu dấu”).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Hồ Xuân Hương » Vịnh cái quạt