25/04/2024 14:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/01/2020 00:04
Nguyên tác
生時莫守正中心，
范將扶黎世未欽。
為除國亂祠于海，
不顧先王聖豈真。
李帝是何多鬼計，
封神賜扁號盟君。
京師一異標香火，
暇日難防有笑嗔。
Phiên âm
Sinh thì mạc thủ chính trung tâm,
Phạm tướng phù Lê thế vị khâm.
Vị trừ quốc loạn từ vu hải,
Bất cố tiên vương thánh khởi chân.
Lý đế thị hà đa quỷ kế,
Phong thần tứ biển hiệu minh quân.
Kinh sư nhất dị tiêu hương hoả,
Hạ nhật nan phòng hữu tiếu sân.Dịch nghĩa
Lúc sống chẳng dữ điều chung thành chính trực,
Ông tướng họ Phạm phò vua Lê kia đã có điều gì cho đời khâm phục?
Nhưng nay có đền thờ ở vùng biển bởi có công dẹp giặc nước,
Còn tâm thì có nghĩ gì đến tiên đế mà cho là vị thánh thật.
Vua Lý sao bày lắm quỷ kế,
Phong thần ban sắc hiệu chủ việc thề.
Trại kinh sư, việc lạ này vẫn có hương khói phụng thờ.
Lúc nhàn rỗi không thể ngăn ngừa đời cười đùa mai mỉa.Bản dịch của Dương Văn Vượng
sinh thì chẳng chính chẳng trung
phò Lê ông Phạm đời không tôn sùng
biển thờ dẹp giặc có công
quên ơn tiên đế, hai lòng ai khen
Lý hoàng sao khéo đa đoan
chủ thề ban hiệu dựng nên cũng kỳ
kinh sư hương khói còn ghi
cấm sao người nói những khi rỗi dài
Bài thơ được chép trong sách Thiên gia thi tuyển của Nguyễn Đức Huy ở xóm Bình An, xã An Nhân, huyện Đường Hào, tỉnh Hải Dương.
Đền ở thôn Ngự Sử, Hà Nội, nay gọi là đền An Thịnh, thờ Phạm Cự Lượng, theo vua Lê đánh giặc. Ở đền có câu đối của sử quan Ngô Sĩ Liên làm năm 1479: “Kỳ tai Lý đế thiết hà mưu sử nhân kiến miếu; Quái hỹ Nam dân vô phúc vấn tuân cựu thiêu hương” (Lạ thay vua Lý đặt mưu sai lính dựng nên ngôi miếu; Quái thật dân Nam không hỏi việc, noi xưa vẫn cứ hành hương).
Đền chính ở thôn Hưng Phúc, xã Hưng Lộc, huyện Đại An, tỉnh Nam Định. Thời Lý Thái Tông (1028-1053), vua lập đền thờ vị thần có tiếng anh linh để những kẻ gian tà đến lễ bái thề thốt. Đến đêm vua mơ thấy sứ giả của Ngọc Hoàng xuống phòng cho ông Phạm Cự Lượng làm chủ thề. Vua tuân theo mới phong cho Phạm là Hoàng chính đại vương. Hôm sau vua mơ thấy Phạm đội mũ miện, mặc áo bào cầm hốt đeo đai lạy tạ trước điện.