20/04/2024 10:25Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thừa Thẩm bát trượng Đông Mỹ trừ thiện bộ viên ngoại, trở vũ vị toại trì hạ, phụng ký thử thi
承沈八丈東美除膳部員外,阻雨未遂馳賀,奉寄此詩

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/03/2015 19:59

 

Nguyên tác

今日西京掾,
多除內省郎。
通家惟沈氏,
謁帝似馮唐。
詩律群公問,
儒門舊史長。
清秋便寓直,
列宿頓輝光。
未暇申宴慰,
含情空激揚。
司存何所比,
膳部默淒傷。
貧賤人事略,
經過霖潦妨。
禮同諸父長,
恩豈布衣忘。
天路牽騏驥,
雲臺引棟樑。
徒懷貢公喜,
颯颯鬢毛蒼。

Phiên âm

Kim nhật Tây kinh[1] duyện,
Đa trừ nội tỉnh lang[2].
Thông gia duy Thẩm thị,
Yết đế[3] tự Phùng Đường[4].
Thi luật quần công vấn,
Nho môn cựu sử trường.
Thanh thu tiện ngụ trực,
Liệt túc đốn huy quang.
Vị hạ thân yến uý,
Hàm tình không kích dương.
Ty tồn hà sở tỉ,
Thiện bộ mặc thê thương[5].
Bần tiện nhân sự lược,
Kinh qua lâm liệu phương.
Lễ đồng chư phụ trưởng,
Ân khởi bố y vương.
Thiên lộ sách kỳ ký,
Vân đài dẫn đống lương.
Đồ hoài Cống công[6] hỉ,
Táp táp mấn mao thương.

Dịch nghĩa

Ngày nay cơ quan ở Tây kinh,
Bổ nhiệm nhiều quan tới làm việc.
Người quen biết trong gia đình chỉ có họ Thẩm,
Gặp vua giống như Phùng Đường.
Ông được các người khác tới hỏi về luật thơ,
Sử cũ về các nhà nho ông rất rành.
Tháng tám tới ở nhận việc,
Cùng chung vẻ sáng rực.
Chưa rảnh để bày tỏ sự an ủi,
Giữ kín không để bùng nổ.
Cái chức còn đó lấy gì mà so,
Nơi bộ lo bữa ăn cho nhà vua âm thầm đau thương,
Hẹp hòi lòng người không thân thiết,
Làm việc dễ gây va chạm.
Tôi đối với ông theo lễ thì kể ngang với cha tôi,
Ơn đâu quên được cái thời áo vải.
Đường dài ngựa nòi chạy,
Nơi cung vua thu hút những bậc rường cột.
Chỉ nhớ mãi cái niềm vui của ông Cống Vũ,
Cứ phờ phạc mái tóc bạc.

Bản dịch của Phạm Doanh

Ngày nay tại thủ đô,
Nhiều quan, một đợt bổ.
Với bác Thẩm chỗ quen,
Sánh Phùng Đường cùng cỡ.
Mọi người hỏi luật thơ,
Làng nho, rành sử cũ.
Mùa thu tới ở hầu,
Chùm sao bỗng sáng tỏ.
Chưa rảnh để trấn an,
Giữ tình, không bùng nổ.
Chức nhỏ chẳng cần so,
Thiện bộ thầm đau khổ.
Tính người thường lơ là,
Làm việc dễ gây gổ.
Theo lễ, như cha già,
Ơn áo vải vẫn nhớ.
Kỳ ký vượt đường dài,
Đài mây làm cột trụ.
Nhớ hoài ông Cống vui,
Bù xù tóc bạc rủ.
(Năm 754)

[1] Kinh đô Trường An.
[2] Nguyên chú: “Phủ duyện tứ nhân, đồng nhật bái lang” 府掾四人,同日拜郎 (Bốn người trong cơ quan được bổ nhiệm cùng ngày).
[3] Chỉ việc ra làm quan.
[4] Người An Lục (Hàm Dương, Thiểm Tây) đời Tây Hán, làm quan qua nhiều đời vua, tới đời Hán Vũ Đế cử ông chức vụ mới, lúc đó đã hơn chín chục tuổi, ông từ chối và đưa con ra làm thay.
[5] Nguyên chú: Thân sinh của Phủ này trước giữ chức này.
[6] Cống Vũ 貢禹 (124 tr.CN - 44 tr.CN), tự Thiếu Ông 少翁, người Lang Gia đời Tây Hán. Thời vua Nguyên Đế làm quan tới ngự sử đại phu. Qua thơ, Đỗ Phru thường nhắc tới Cống Vũ như một người thấy vui khi khích lệ bạn cùng triều, như Cống Vũ đối với Vương Cát 王吉. Cống Vũ vui mừng khi thấy Vương Cát được nhà vua trọng dụng.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Thừa Thẩm bát trượng Đông Mỹ trừ thiện bộ viên ngoại, trở vũ vị toại trì hạ, phụng ký thử thi