25/04/2024 13:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi tôn tiền tử vào 27/03/2022 15:47
Nguyên tác
家居婆列故因名，
自李之前蔗野生。
異母少時勞奉武，
封王長發事將成。
甲支留在杇為業，
次出從戎死亦榮。
今問福隆知始末，
亦標陳姓不難更。
Phiên âm
Gia cư Bà Liệt cố nhân danh,
Tự Lý chi tiền giá dã sinh.
Dị mẫu thiếu thời lao phụng vũ,
Phong vương trưởng phát sự tương thành.
Giáp chi lưu tại, ô vi nghiệp,
Thứ xuất tòng nhung tử diệc vinh.
Kim vấn Phúc Long[1] tri thuỷ mạt,
Diệc tiêu Trần tính bất nan canh.Dịch nghĩa
Vì nhà ở tại Bà Liệt nên mới đặt tên Bà Liệt,
Từ thời Lý về trước là cánh đồng mía mọc hoang.
Do khác mẹ nên từ nhỏ đã chăm nghề võ,
Lớn lên được phong tước vương, trở nên thành đạt.
Chi cả ở lại theo nghề thợ nề,
Chi thứ có Bà Liệt theo việc quân, chết mà vinh hiển.
Nay nếu về đất Phúc Long hỏi han ngọn ngành,
Thì họ vẫn nói họ Trần không hề thay đổi.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Quê nhà “Bà Liệt” đặt tên luôn,
Thời Lý thở xa, ruộng mía vươn.
Khác mẹ tuổi thơ chăm việc võ,
Phong vương lúc lớn sự vô thường.
Giáp chi ở lại chăm nghề vữa,
Con thứ đầu quân ngã chiến trường.
Hỏi chuyện Phúc Long đầu cuối rõ,
Họ Trần đều nói, gốc kiên cường.
Nguyên chú: Quan lại thanh liêm thì chẳng có ăn, đã chui vào trong hom giỏ thì lui ra khó quá. Thà nghèo túng không ai biết tới, nhưng ăn ngon ngủ yên, thôi chịu thiệt về nỗi bất bằng của thuế sự vậy!
Bà Liệt nay là Võ Lao, huyện Nam Chân, nơi có nghề thợ nề nổi tiếng. Tên trước của Bà Liệt là làng Tử Giá (mía).
[1] Nay là Phúc Chỉ, huyện Đại An, Nghĩa Hưng, nơi thờ Trần Nhật Duật, chỗ ông Nhật Duật lập ấp.