27/04/2024 04:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/03/2021 14:49
Nguyên tác
穀洛通淮日夜流，
渚荷宮樹不曾秋。
十年士女河邊骨，
一笑君王鏡裏頭。
月下虹蜺生水殿，
天中絲管在迷樓。
繁華往事邗溝外，
風起楊花無那愁。
Phiên âm
Cốc Lạc thông Hoài[1] nhật dạ lưu,
Chử hà cung thụ bất tằng thu.
Thập niên[2] sĩ nữ hà biên cốt,
Nhất tiếu[3] quân vương kính lý đầu.
Nguyệt hạ hồng nghê sinh thuỷ điện[4],
Thiên trung ti quản tại mê lâu.
Phồn hoa vãng sự Hàn câu[5] ngoại,
Phong khởi dương hoa vô nã sầu.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Ngày đêm Lạc Cốc chảy ra Hoài,
Cây triều sen bãi mãi xanh tươi.
Mười năm sông trắng xương nam nữ,
Một tiếng cười soi kiếng cổ đầu.
Thuỷ điện trăng vờn thành hình mống,
Trời cao nhạc trổi hắt xuống lầu.
Hàn câu mất dấu phồn hoa cũ,
Gió nổi hoa dương chẳng hết sầu.
[1] Hai sông Cốc và Lạc được Tuỳ Dượng Đế 隋煬帝 cho đào kênh dẫn thông ra Hoàng Hà, rồi tại Bản Chử (trấn Tỉ Thuỷ 汜水, thành phố Huỳnh Dương 滎陽, tỉnh Hà Nam) đào cho Hoàng Hà thông sông Hoài.
[2] Hơn mười năm tại vị, Tuỳ Dượng Đế cho đào kinh Vận Hà 運河, làm thuyền rồng (long chu 龍舟) giống như cung điện nổi trên mặt nước (thuỷ điện 水殿), cho trồng dương liễu suốt hai bờ để đi tuần miền đông và xuống Giang Nam. Không biết bao nhiêu bá tánh phục vụ, thanh niên nam nữ chết rất nhiều chôn xác hai bên sông.
[3] Tuỳ Dượng Đế có lần soi gương, cười to nói với Tiêu hậu 蕭后: “Đầu cổ nầy có ai chặt được không?”, người đương thời cho là điềm xấu, sẽ chết không xa.
[4] Tức thuyền rồng, trăng soi đảo ảnh dưới nước giống cầu vồng. Ca nhạc réo rắt như nhạc do tiên nữ từ trời xuống lầu mê.
[5] Kênh đào nối ba sông là Nghi hà 沂河, Thuật hà 沭河, Tứ hà 泗河 với Hoài hà 淮河 do Ngô Phù Sai 吳夫差 cho đào khoảng 486 tr.CN - 484 tr.CN, bắt đầu từ dưới chân Hàn Thành 邗城 ở Dương Châu lên bắc, qua hồ Phàn Lương 樊梁, hồ Xạ Dương 射陽, luyện tập thuỷ quân để tranh bá với nước Tấn, nước Tề. Những triều đại sau đào vét và tu bổ dùng cho quân sự và nông nghiệp.