19/04/2024 14:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Hán
Đăng bởi Vanachi vào 15/12/2008 10:43
Nguyên tác
北風初秋至，
吹我章華臺。
浮雲多暮色，
似從崦嵫來。
枯桑鳴中林，
緯絡響空階。
翩翩飛蓬征，
愴愴遊子懷。
故鄉不可見，
長望始此回。
Phiên âm
Bắc phong sơ thu chí,
Xuy ngã Chương Hoa đài[1].
Phù vân đa mộ sắc,
Tự tòng Yêm Tư[2] lai.
Khô tang[3] minh trung lâm,
Vĩ lạc[4] hưởng không giai.
Phiên phiên phi bồng[5] chinh,
Sảng sảng du tử hoài.
Cố hương bất khả kiến,
Trường vọng thuỷ thử hồi.Bản dịch của Điệp luyến hoa
Đầu thu gió bắc nổi,
Thổi tới Chương Hoa đài.
Chiều tối mây đủ sắc,
Yêm Tư bay lại đây.
Chim trong rừng dâu hót,
Thềm không dế ngân dài.
Cỏ bồng bay vô định,
Du tử xót lòng thay.
Cố hương xa chẳng thấy,
Từ đây ngóng trông hoài.
Bát biến là tên cổ khúc, biến chỉ việc biến âm trong nhạc khúc, có lẽ được dùng để chỉ cảm xúc bi thương. Tuyển thi thập di 選詩拾遺 viết thời xưa có Cửu khúc bát biến 九曲八變, nay đều đã thất truyền, chỉ còn lại Bát biến được Cổ thi nguyên chép trong phần Hán nhạc phủ cổ từ. Bài ca này biểu thị nỗi hoài niệm cố hương của một kẻ lưu lạc tha phương. Khi gió thu thổi tới, kẻ du tử lên đài Chương Hoa nhìn sắc mây chiều, nghe tiếng chim hót từ xa, dế kêu ở gần khiến lòng dấy lên nỗi buồn tha phương như một mảnh cỏ bồng.
[1] Đài do Sở Linh Vương 楚靈王 đời Xuân Thu xây, nay ở vào khoảng huyện Hoa Dung, tỉnh Hồ Bắc.
[2] Tên núi trong truyền thuyết nói là nơi mặt trời lặn, còn viết là 煙資.
[3] Chỉ chim tang hỗ 桑扈, thường báo hiệu mùa trồng dâu.
[4] Con dế mèn.
[5] Cỏ bồng, khi khô do rễ nông nên thường bị gió thu thổi đứt và bay phiêu du, thường được dùng để ví với du tử.