28/04/2024 05:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/12/2019 11:16
Nguyên tác
分茅何有北南同，
路上觀光顧睛中。
誰道天朝明德遠，
難忘幾度黑心攻。
從來大乳無方問，
而見高臺豈未通。
圓月清風非兩見，
世間異事一初逢。
Phiên âm
Phân mao[1] hà hữu bắc nam đồng,
Lộ thượng quan quang[2] cố tình trung.
Thuỳ đạo thiên triều minh đức viễn,
Nan vong kỷ độ hắc tâm công.
Tòng lai đại nhũ vô phương vấn,
Nhi kiến cao đài khởi vị thông.
Viên nguyệt thanh phong phi lưỡng kiến,
Thế gian dị sự nhất sơ phùng.Dịch nghĩa
Cỏ đã rẽ ra hai ngả thì bắc nam đâu còn có như nhau,
Trên đường đi xem ánh sáng quay lại trông rõ rệt.
Ai bảo rằng đức sáng của thiên triều chiếu ra xa,
Nhưng khó quên được bao phen tim đen đánh phá.
Từ xưa cả vú thì hết phép nói gì,
Mà dựng đài cao lên có lẽ chưa rõ sự việc hay sao.
Trăng tròn sáng sủa gió mát hiu hiu mấy khi cùng thấy,
Trên thế gian việc lạ này tôi mới gặp một lần.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Bắc nam cỏ rẽ chẳng còn chung
Trên lối quan quang ngoảnh lại trông
Ai bảo thiên triều nhiều đức sáng
Tim đen bao độ vượt biên công
Từ xưa cả vú kêu ai thấu
Dựng cái đài cao há chẳng thông
Gió mát trăng trong thường lệch lạc
Trên đời sự lạ có hay không?
Ngưỡng Đức đài là đài của người Trung Quốc ở gần biên giới với Việt Nam. Trên đường tác giả đi sứ có qua đài này. Tên đài ám chỉ trông ngóng đức của bề trên, lối ban ơn của thiên triều, ơn không có nhưng vẫn nói là trông ơn vì chân lý thuộc về kẻ mạnh.
[1] Tương truyền ở biên giới Việt Trung, cỏ ở đất Trung Quốc thì quay về phía bắc, cỏ ở đất Việt Nam thì quay về phía nam, còn giữa lối rẽ cỏ.
[2] Chỉ việc đi sứ.