26/04/2024 11:39Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hảo liễu vào 06/01/2015 11:21
Nguyên tác
泮水騰名自妙齡，
燃藜漢閣已週星。
暮年消渴追司馬，
少壯襟懷慕賈生。
客退都門春未老，
人遊綠野雨初晴。
息機便是知幾早，
花嶺巍巍亦泰衡。
Phiên âm
Phán thuỷ[1] đằng danh tự diệu linh,
Nhiên lê Hán các[2] dĩ chu tinh[3].
Mộ niên tiêu khát truy Tư Mã[4],
Thiếu tráng khâm hoài mộ Giả sinh[5].
Khách thoái đô môn xuân vị lão,
Nhân du lục dã[6] vũ sơ tình.
Tức cơ tiện thị tri cơ tảo,
Hoa lĩnh nguy nguy diệc Thái Hành[7].Dịch nghĩa
Từ bé đã vang tiếng văn hay
Có mặt trên lầu Hán đã tròn một giáp
Tuổi về chiều học theo Tư Mã
Lúc còn trẻ thì hâm mộ Giả Nghị
Khách rời khỏi chốn quan trường tuổi xuân còn trẻ
Người về sống cảnh vườn trời cũng mới tạnh mưa
Việc đời không tha thiết thì biết chuyện cơ trời
Cả đồi đầy hoa cũng xem như núi Thái, núi HànhBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Từ bé thi đàn tiếng đã vang
Sáu mươi tuổi vẫn chuyện văn chương
Già mơ Tư Mã càng lưu luyến
Trẻ học Giả ông cứ vấn vương
Xuân lại khách về nơi ẩn dật
Trời im người dạo chốn vườn nương
Cơ trời sớm biết đời không thiết
Hành Thái đồi hoa cũng một hàng
Lời tự: “Sử quán toản tu” 史館纂修 (Thơ làm trong thời kỳ làm toản tu ở Quốc Sử quán).
[1] Chỉ chuyện học hành. Do chữ “Học cung chi thuỷ” 學宮之水 là trường học dành cho vua quan vương tôn công tử ngày xưa.
[2] Chỉ quan trường, nơi các quan làm thơ văn.
[3] Chỉ một giáp (60 năm).
[4] Tư Mã Tương Như 司馬相如 (200~118 tr.CN), hiệu Trường Khanh 長卿, người Thành Đô, Tứ Xuyên, là văn học gia nổi tiếng đầu đời Hán. Chuyện tình giữa Tư Mã Tương Như với nàng Trác Văn Quân đã trở thành câu chuyện lưu truyền muôn thuở.
[5] Tức Giả Nghị 賈誼 (200-168 tr.CN), làm quan chức bác sĩ trong triều Hán Văn Đế, hay dâng mưu lược, sách kế trị dân cho vua, bị dèm pha đày đi Trường Sa, lúc đi ngang qua sông Tương, có làm bài phú để điếu Khuất Nguyên 屈原.
[6] Ruộng đồng, vườn tược xanh biếc.
[7] Núi Thái và núi Hành, hai dãy núi lớn ở Trung Quốc.