29/03/2024 14:53Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Nguyễn Khánh Toàn công
阮慶全公

Tác giả: Phạm Viết Tuấn - 范曰俊

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 22/01/2020 22:37

 

Nguyên tác

愛國忠君月鏡懸,
民思功德建祠焉。
象山英氣生臣節,
東海雄心付浪先。
清地四番輕雨箭,
珥江幾度衛糧船。
顧觀天意非公使,
世事斜暉擲冷淵。

Phiên âm

Ái quốc trung quân nguyệt kính huyền,
Dân tư công đức kiến từ yên.
Tượng sơn anh khí sinh thần tiết,
Đông hải hùng tâm phó lãng tiên.
Thanh địa tứ phiên khinh vũ tiễn,
Nhị giang kỷ độ vệ lương thuyền.
Cố quan thiên ý phi công sử[1],
Thế sự tà huy trịch Lãnh uyên.

Dịch nghĩa

Trung vua yêu nước, tấm gương sáng tựa trăng treo,
Dân ta nhớ đến công đức mà dựng đền thờ.
Do anh khí của Tượng Sơn sinh ra khí tiết kẻ bề tôi,
Nhưng hùng tâm đã đành quẳng vào làn nước biển Đông.
Bốn lần người xứ Thanh coi nhẹ việc xông pha dưới trận mưa tên đạn,
Bao độ còn bảo vệ thuyền hương trên sông Nhị.
Ngắm đến vận trời, không phải là ông muốn ở như thế,
Thôi thì ném quách sự đời vào chằm nước lạnh trong nắng chiều.

Bản dịch của Dương Văn Vượng

Trung vua yêu nước sáng trăng treo,
Thờ tự dân ta nhớ đức nêu.
Anh khí Tượng sơn sinh tiết nghĩa,
Hùng tâm Đông hải nước trôi vèo.
Giữ lương sông Nhị đôi lần trải,
Khinh giặc dân Thanh bốn lượt theo.
Ngẫm lại lòng trời ông chẳng muốn,
Việc đời ném bõm vực ban chiều.
Bài thơ được chép trong sách Chư gia đề vịnh vựng tuyển của Bùi Đức Hãn ở thôn Yên Trung, xã Yên Đồng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.

Nguyễn Khánh Toàn là một võ tướng nhà Mạc, quê ở Tượng Sơn, Kim Bảng, chết ở vùng biển Hồng Gai, nay có đền thờ ở phường Hồng Hà, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Ở đền thờ có đại tự đề “Mạc triều danh tướng” và câu đối: “Khai quốc công huân tồn ký tái; Ư hương tế độ hữu nhân từ” (Mở nước công lao còn sách chép; Cùng quê cứu giúp tỏ ơn sâu).

[1] Nguyên chú: Câu đối khen của Trịnh vương (Trịnh Tạc) năm Canh Thân (1680): “Đặc thế vi long tòng chúc thực khôi an bất nhục; Thất thì tác khuyển bão hùng vị triển khởi vô vinh” (Đắc thế nói là rồng, theo đóm ăn tàn không biết nhục; Thất cơ kêu giống chó, hùng tâm chẳng thoả há chưa vinh).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phạm Viết Tuấn » Nguyễn Khánh Toàn công