26/04/2024 22:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/01/2020 23:38
Nguyên tác
生居山裏下人間，
為戀貧民助一難。
滅鼠良才千古重，
救禾惟望萬鄉安。
社壇不憚除危害，
草舍非忘濟雨寒。
到老忠貞從舊主，
自前莫志後來看。
Phiên âm
Sinh cư sơn lý há nhân gian,
Vị luyến bần dân trợ nhất nan.
Diệt thử lương tài[1] thiên cổ trọng,
Cứu hoà duy vọng vạn hương an.
Xã đàn bất đạn trừ nguy hại,
Thảo xá phi vong tế vũ hàn.
Đáo lão trung trinh tòng cựu chủ,
Tự tiền mạc chí hậu lai khan.Dịch nghĩa
Sinh từ rừng núi xuống nhân gian,
Vốn thương người nghèo mà làm việc khó khăn.
Có tài diệt chuột ngàn xưa trọng vọng,
Cứu lúa mong cho các làng thôn yên ổn.
Nơi xã đàn không ngại trừ nguy hại,
Nơi nhà tranh không quên kể bần hàn.
Dù đến già vẫn trung thành theo chủ cũ,
Sao không ai ghi lại điều ấy để nói với người sau.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Ở trên rừng núi xuống nhân gian,
Thương cảnh bần hàn giải khó khăn.
Diệt chuột tài tình lời trọng vọng,
Giúp người giữ lúa ấm làng thôn.
Xã đàn chẳng ngại trừ quân khoét,
Thảo xá đâu quên cứu kẻ nghèo.
Trung thực một niềm phò chủ cũ,
Ai ghi điều ấy hướng sau xem?
[1] Nguyên chú: Thơ Ngẫu thành của Đào Sư Tích, người làng Cổ Lễ, huyện Tây Châu, đỗ trạng nguyên năm Long Khánh thứ 2 (1374), làm quan Nhập nội hành khiển. Đời Hồ bị giáng chức Trung thư thị lang đồng tri thẩm Hình viện sự: “Dưỡng miêu diệt thử cổ lương tài, Sinh tử duy phòng lão nhược lai; Mỗi kiến tiểu ô năng phản bộ, Vi nhân bất quý diệc kỳ tài” (Nuôi mèo diệt chuột cổ suy tôn, Phòng lão sinh ra một lũ con; Mắt thấy quạ kia mồi mớm bố, Người sao không thẹn lại hay hờn).