24/04/2024 10:07Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 07/10/2018 14:07
Nguyên tác
歐亞風潮撼五洲，
英雄心碎自由樓。
白頭壯士真憂國，
紅袖佳人解報仇。
談笑眼幾空一世，
死生人自足千秋。
豪情妙論紛紛是，
一讀令人壹點頭。
Phiên âm
Âu Á phong trào hám ngũ châu,
Anh hùng tâm toái tự do lâu.
Bạch đầu tráng sĩ chân ưu quốc,
Hồng tụ giai nhân giải báo cừu.
Đàm tiếu nhãn cơ không nhất thế,
Tử sinh nhân tự túc thiên thâu.
Hào tình diệu luận phân phân thị,
Nhất độc linh nhân nhất điểm đầu.Bản dịch của Phan Chu Trinh
Cụm sóng Âu châu đập cái đùng,
Tan gan nát ruột kẻ anh hùng.
Kia người tóc trắng còn chăm nước,
Đến ả mày canh cũng biếng chồng.
Ba kiếp vẻ vang coi đã chắc,
Một đời lúc nhúc ngó như không,
Ngàn câu máu nóng trăm dòng luỵ,
Đọc đến ai không nhủn tấm lòng.
Giai nhân kỳ ngộ diễn ca là truyện thơ lục bát của Phan Chu Trinh, gồm gần 7000 câu thơ và 27 bài thơ ca xen kẽ, trong đó có thất ngôn bát cú, thất ngôn trường thiên, thất ngôn tứ tuyệt, ngũ ngôn, hát nói, văn tế, hịch. Xuất xứ cuốn truyện là tác phẩm Kajin no Kigū (Kỳ ngộ của giai nhân), một trong ba tiểu thuyết chính trị tiêu biểu cho trào lưu văn học khai sáng vào thời Minh Trị của Nhật Bản, do Tôkai Sanshi, tên thật là Shiba Shirō (1852-1922) sáng tác và công bố trong vòng 12 năm 1885-1897. Kajin no Kigū được Lương Khải Siêu dịch ra văn xuôi Trung Quốc ngay trên con tàu đưa ông sang Nhật tránh hậu quả cuộc Chính biến Mậu Tuất, đăng lần đầu trên Thanh nghị báo năm 1898-1901, in thành sách năm 1901, sau đó in lại nhiều lần.
Năm 1906, Phan Chu Trinh sang Nhật đọc được bản dịch của họ Lương lấy làm tâm đắc, đã viết ngay bài Giai nhân kỳ ngộ cảm đề này. Và có lẽ, phải sau khi sang Pháp, ông mới bắt đầu viết truyện thơ Giai nhân kỳ ngộ diễn ca, được Ngô Đức Kế cho in lần thứ nhất năm 1926 tại Hà Nội nhưng bị tịch thu và tiêu huỷ, sau đó đến 1958 được NXB Hướng Dương in và Lam Hồng phát hành.