26/04/2024 17:41Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 16/04/2007 19:08
Nguyên tác
弓餘僻地半榛荊，
喜得新詩當座銘。
瓮秫屢傾謀婦酒，
囊書惟有草玄經。
蓬門倒履迎佳客，
花塢移床近曲櫺。
笑我老來狂更甚，
旁人休怪次公醒。
Phiên âm
Cung dư tịch địa bán trăn kinh,
Hỷ đắc tân thi đương toạ minh[1].
Ung thuật lũ khuynh mưu phụ tửu,
Nang thư duy hữu thảo Huyền kinh[2].
Bồng môn đảo lý nghinh giai khách,
Hoa ổ di sàng cận khúc linh.
Tiếu ngã lão lai cuồng cánh thậm,
Bàng nhân hưu quái[3] Thứ công[4] tinh.Dịch nghĩa
Chỗ đất vắng hơn một công, phân nửa rậm rạp gai
Mừng được bài thơ mới nên chép vào chỗ ngồi (để nhớ)
Hũ gạo thường dốc nghiêng, nghĩ chuyện nấu rượu với vợ
Túi sách chỉ có chép Thái Huyền kinh thôi
Mang ngược dép vội ra cửa bồng đón khách quý
Dời giường gần chỗ gốc giàn hoa
Tự cười ta về già càng điên lắm
(Nhưng) người láng giềng chớ lạ rằng Thứ Công vẫn tỉnh đây.Bản dịch của Lê Cao Phan
Già công đất vắng, nửa đầy gai
Mừng chép tân thư tại chỗ ngồi
Rủ vợ thường nghiêng vò cất rượu
Xem kinh lo giữ sách ghi lời
Ngõ bồng đón khách, giày mang chéo
Song cửa xem hoa, giường kéo dời
Cười tớ càng ngông theo tuổi tác
Thứ Công vẫn tỉnh, láng giềng ơi!
Nguyễn Cúc Pha: hiệu của Nguyễn Mộng Tuân, danh sĩ đời Lê Thánh Tông, làm Thượng kinh xa Đô uý.
[1] Ghi vào chỗ đang ngồi (để nhớ). Tích xưa, có người viết một bài cẩm nang đặt bên phải chỗ ngồi để thường xuyên xem mà sửa mình, gọi là toạ hữu minh. Nguyễn Trãi dùng ngữ đương toạ minh để tỏ lòng quý bài thơ của bạn.
[2] Tức kinh Thái Huyền do Dương Hùng, đời nhà Hán (Trung Quốc) soạn theo Kinh Dịch.
[3] Nguyễn Trãi Toàn Tập và Ức Trai Thi Tập ghi là khoái, thiết nghĩ không thích hợp.
[4] Tức văn học gia Nguyên Kết đời Đường (Trung Quốc), tự là Thứ Sơn, đỗ tiến sĩ, làm quan nhưng tính tình phóng khoáng, có khi ngông cuồng. Tác giả tự gọi mình là Thứ Công ngụ ý ví mình với nhân vật ấy.