25/04/2024 18:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tần trung ngâm kỳ 03 - Thương trạch
秦中吟其三-傷宅

Tác giả: Bạch Cư Dị - 白居易

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi Vanachi vào 23/02/2008 14:14

 

Nguyên tác

誰家起甲第,
朱門大道邊?
豐屋中櫛比,
高牆外回環。
累累六七堂,
棟宇相連延。
一堂費百萬,
鬱鬱起青煙。
洞房溫且清,
寒暑不能幹。
高亭虛且迥,
坐臥見南山。
繞廊紫藤架,
夾砌紅藥欄。
攀枝摘櫻桃,
帶花移牡丹。
主人此中坐,
十載為大官。
廚有臭敗肉,
庫有貫朽錢。
誰能將我語,
問爾骨肉間:
豈無窮賤者,
忍不救饑寒?
如何奉一身,
直欲保千年?
不見馬家宅,
今作奉誠園。

Phiên âm

Thuỳ gia khởi giáp đệ,
Chu môn đại đạo biên?
Phong ốc trung trất tỷ,
Cao tường ngoại hồi hoàn.
Luỹ luỹ lục thất đường,
Đống vũ tương liên diên.
Nhất đường phí bách vạn,
Uất uất khởi thanh yên.
Động phòng ôn thả thanh,
Hàn thử bất năng cán.
Cao đình hư thả huýnh,
Toạ ngoạ kiến Nam san.
Nhiễu lang tử đằng giá,
Giáp thế hồng dược lan.
Phan chi trích anh đào,
Đới hoa di mẫu đan.
Chủ nhân thử trung toạ,
Thập tải vi đại quan.
Trù hữu xú bại nhục,
Khố hữu quán hủ tiền.
Thuỳ năng tương ngã ngữ,
Vấn nhĩ cốt nhục gian:
Khởi vô cùng tiện giả,
Nhẫn bất cứu cơ hàn?
Như hà phụng nhất thân,
Trực dục bảo thiên niên?
Bất kiến Mã gia[1] trạch,
Kim tác phụng thành viên.

Dịch nghĩa

Nhà ai cất lên ngôi dinh thự này,
Cửa sơn son, nằm ngay bên đường cái.
Bên trong, các phòng sang trọng, liền nhau,
Bên ngoài, tường cao bao bọc.
Lớp lớp có đến sáu bảy căn biệt lập,
Có bậc thềm nối tiếp nhau.
Mỗi căn đáng giá cả trăm vạn,
Khói xanh bốc lên lãng đãng.
Phòng sâu rộng đông ấm hạ mát,
Trời nóng hay lạnh chẳng có gì lo ngại.
Đình hóng gió cất nơi cao xa vắng vẻ,
Ngồi hay nằm cũng thấy núi Chung Nam.
Giàn hoa tím leo quanh hành lang,
Hoa thược dược đỏ trồng khắp bên các thềm.
Vin cành là hái được đào,
Đeo hoa, mẫu đơn thay đổi hoài.
Chủ nhân ngồi trong dinh thự đó,
Làm quan lớn trong triều đã mười năm.
Trong bếp thịt dư thừa bốc thối,
Trong kho tiền xâu để mục rỉ.
Nhờ ai chuyển lời ta,
Hỏi ông, trong những người ruột thịt của ông.
Há chẳng có người nghèo khổ khốn cùng hay sao?
Mà nỡ không cứu giúp đói rét?
Sao lại chỉ biết có mình mình,
Bộ muốn giữ dinh cơ này tới ngàn năm sao?
Chẳng thấy nhà họ Mã,
Nay bỏ hoang làm công viên Phụng Thành đó sao!

Bản dịch của Ngô Văn Phú

Nhà quan nào kia nhỉ?
Cửa son, đường lớn kề.
Mái nhấp nhô san sát,
Tường cao vây bốn bề.
Sáu bảy toà, lớp lớp,
Thềm nối thềm, dài ghê.
Một toà, tốn trăm vạn,
Nghi ngút, khói xanh lè.
Phòng như động, kín mát,
Nóng, rét chẳng hề lo.
Đình cao thoáng và rộng,
Núi Nam San trước nhà.
Quanh hiên, dây bìm tím,
Thược dược đỏ thềm hoa.
Anh đào tay vin hái,
Mẫu đơn chẳng thiếu mà.
Chủ nhà, ai thế nhỉ?
Mười năm làm quan to.
Bếp, thịt bỏ thiu thối,
Tiền rỉ mục trong kho.
Ai nhắn giùm được nhỉ,
Thân thích không có ư?
Há không người túng đói,
Sao chẳng đến giúp cho.
Chỉ cốt sao thân ấm,
Của cải giữ bo bo.
Chẳng thấy nhà họ Mã,
Giờ đã hoá kinh đô.
[1] Họ Mã tức Mã Lân, một nhà giàu, sau sa sút, đất được lấy để làm kinh thành.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Bạch Cư Dị » Tần trung ngâm kỳ 03 - Thương trạch