29/03/2024 19:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Hiếu

Tác giả: Phùng Khắc Khoan - 馮克寬

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/03/2022 10:12

 

Nguyên tác

天經地義植彞倫,
百行都從一孝純。
誠敬不忘心在我,
始終惟篤事乎親。
大稱虞舜仁而聖,
達美周公子又臣。
亙古來今同此理,
嗟余何以報萱春。

Phiên âm

Thiên kinh địa nghĩa[1] thực di luân,
Bách hạnh đô tòng nhất hiếu thuần.
Thành kính bất vong tâm tại ngã,
Thuỷ chung duy đốc sự hồ thân.
Đại xưng Ngu Thuấn nhân nhi thánh,
Đạt mỹ Chu Công tử hựu thần.[2]
Cắng cổ lai kim đồng thử lý,
Ta dư hà dĩ báo huyên xuân.

Dịch nghĩa

Hiếu là thiên kinh địa nghĩa, xây dựng nên luân thường,
Trăm đức hạnh đều do lòng hiếu mà ra.
Trong tâm ta không lúc nào được quên thành kính,
Trước sau dốc lòng phụng thờ cha mẹ.
Khen Ngu Thuấn là “đại hiếu”, vừa là bậc nhân vừa là bậc thánh,
Khen Chu Công là “đạt hiếu”, vừa là phận con vừa là bầy tôi.
Từ xưa đến nay đều chung một lẽ ấy,
Than ôi! Ta lấy gì để báo đáp cha mẹ?

Bản dịch của Phạm Thuý Lan

Đạo thường trời đất chẳng hề thay,
Chữ Hiếu đứng trên mọi hạnh này.
Thành kính tôn thờ luôn nhớ kỹ,
Chăm lo phụng dưỡng mãi ghi đầy.
Chu Công thánh đế sao so được,
Nghiêu Thuấn hiền nhân khó sánh tày.
Lẽ ấy ngàn đời luôn tạc dạ,
Báo ơn cha mẹ nghĩa sâu dày.
[1] Cái đạo thường như trời đất không thể di dịch được.
[2] Nói đến đạo hiếu, người ta thường đưa ra gương đại hiếu của Nghiêu Thuấn và Võ Vương, Chu Công. Sách Trung dung: “Tử viết: Võ Vương, Chu Công kỳ đạt hiếu hỹ hồ; phù hiếu giả, thiện kế nhân chi chí, thiện thuật nhân chi sự giả dã” 子 曰:武王,周公,其達孝矣乎;夫孝者,善繼人之志,善述人之事者也 (Khổng Tử nói: Võ Vương và Chu Công có thể nói là đạt tới tột bậc đạo hiếu rồi chăng; gọi rằng hiếu, tức là khéo biết nối chí tiền nhân, khéo biết hoàn thành sự nghiệp của tiền nhân).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phùng Khắc Khoan » Hiếu