28/04/2024 05:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 30/04/2010 00:23
Nguyên tác
薔薇泣幽素，
翠帶花錢小。
嬌郎痴若雲，
抱日西簾曉。
枕是龍宮石，
割得秋波色。
玉簟失柔膚，
但見蒙羅碧。
憶得前年春，
未語含悲辛。
歸來已不見，
錦瑟長於人。
今日澗底松，
明日山頭蘗。
愁到天地翻，
相看不相識。
Phiên âm
Tường vi khấp u tố,
Thuý đới hoa tiền tiểu.
Kiều lang si nhược vân,
Bão nhật tây liêm hiểu.
Chẩm thị long cung thạch,
Cát đắc thu ba sắc[1].
Ngọc điệm thất nhu phu,
Đãn kiến mông la bích.
Ức đắc tiền niên xuân,
Vị ngữ hàm bi tân.
Quy lai dĩ bất kiến,
Cẩm sắt trường ư nhân.
Kim nhật giản để tùng[2],
Minh nhật sơn đầu bách[3].
Sầu đáo thiên địa phiên,
Tương khán bất tương thức.Dịch nghĩa
Hoa tường vi ngậm sương như khóc thầm,
Cành hoa mỏng mảnh xanh biếc, cánh hoa nhỏ nhắn.
Con dại đau buồn lẻ loi như đám mây nổi,
Ôm gối ngủ, nắng sáng chiếu vào vẫn chưa dậy.
Chiếc gối bằng đá long cung,
Cắt đứt sóng mắt mùa thu.
Chiếu ngọc không còn làn da mềm mại nằm nữa,
Chỉ còn thấy chiếc khăn xanh.
Nhớ lại mùa xuân năm trước,
Người chẳng nói gì, chỉ tự nuốt nỗi buồn khổ.
Lúc ta về không được gặp lần cuối,
Chỉ thấy cây đàn gấm vẫn còn đó.
Hôm nay ta là cây tùng nơi đáy khe,
Ngày mai vẫn cứ là cây bách ở đầu non.
Buồn đau đến đất trời nghiêng ngửa,
Nhìn nhau nhưng chẳng nhận ra nhau.Bản dịch của Lê Quang Trường
Tường vi hoa mỏng cành gầy,
Ngậm sương như khóc thầm ai lệ đầy.
Lạc loài con dại như mây,
Co ro giấc ngủ rèm tây nắng vào.
Gối ngọc lấp lánh như dao,
Cắt lìa sóng mắt dạt dào hồ thu.
Còn đây một tấm chăn nhàu,
Lạnh trơ chiếu ngọc, mà đâu thân ngà.
Nhớ xuân năm trước chia xa,
Ngậm buồn nuốt đắng, vẻ hoa đắm chìm.
Ta về, người biết đâu tìm?
Cây đàn cẩm sắt nằm im bụi mờ.
Thân tùng đáy suối bơ vơ,
Đầu non dáng bách ơ hờ nắng soi.
Tình buồn nghiêng ngửa đất trời,
Nhìn nhau nhưng chẳng nhận người quen nhau.
Phòng trung khúc là tên một bài hát nhạc phủ. Năm Đại Trung thứ 5, Lý Thương Ẩn thôi làm quan ở Từ Mạc trở về quê, vợ ông là Vương thị mất vào khoảng cuối xuân đầu hè. Trước lúc vợ mất, ông cùng vợ không được gặp nhau lần cuối. Bài thơ này làm để thương tiếc người vợ đã mất của ông, bày tỏ niềm thương tiếc và tình cảm sâu đậm của ông đối với vợ.
[1] Bài Đường nhi ca của Lý Hạ có câu: Nhất song đồng nhân tiễn thu thuỷ (đôi mắt sắc như cắt nước hồ thu).
[] Cây tùng nơi đáy khe suối. Thơ Vịnh sử của Tả Tư có câu: “Úc úc giản đê tùng” (cây tùng nơi đáy khe rậm rạp). Ở đây ý muốn nói thân mình có tài nhưng bị uất ức không thi thố được, như cây tùng nơi khe suối không thể vươn lên/
[3] Cây bách mọc đầu núi. Cổ nhạc phủ có câu: “Hoàng bách hướng xuân sinh, Khổ tâm tuỳ nhật trường” (Cây hoàng bách sinh ra trong mùa xuân, ruột ắng sinh trưởng theo ánh mặt trời). Hoàng bách là loại cây dùng làm thuốc, có vị đắng, nên gọi là “khổ tâm”, vì “theo ánh mặt trời mà sinh trưởng” nên gọi là “mọc ở đầu non”.