26/04/2024 16:56Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 01/02/2015 22:02
Nguyên tác
秋氣日惻惻，
秋空日凌凌。
上無枝上蜩，
下無盤中蠅。
豈不感時節？
耳目去所憎。
清曉卷書坐，
南山見高棱。
其下澄湫水，
有蛟寒可罾。
惜哉不得往，
豈謂吾無能！
Phiên âm
Thu khí nhật trắc trắc,
Thu không nhật lăng lăng.
Thượng vô chi thượng dăng,
Hạ vô bàn trung lăng.
Khởi bất cảm thời tiết?
Nhĩ mục khứ sở tăng.
Thanh hiểu quyến thư toạ,
Nam sơn[1] kiến cao lăng.
Kỳ hạ trừng tưu thuỷ,
Hữu giao[2] hàn khả tăng.
Tích tai bất đắc vãng,
Khởi vị ngô vô năng!Dịch nghĩa
Vẻ thu ngày càng buồn bã,
Trời thu ngày càng cao cao.
Trên cành cây không có ve sầu,
Dưới không có ruồi nhặng bu trên bàn.
Há ta chẳng cảm thời tiết hay sao?
Tai mắt đều thấy những thứ không thích.
Sáng sớm xếp sách lại,
Ngồi ngắm cây lăng trên núi Chung Nam.
Dưới cây này có dòng nước trong và mát mẻ,
Trong đó thuồng luồng có thể trong nước lạnh thả lưới.
Tiếc thay ta không được tới đó.
Há chẳng vì ta bất tài hay sao!Bản dịch của Nguyễn Minh
Thu sắc ngày thêm một tịch liêu,
Trời thu mỗi bữa mỗi phiêu diêu.
Ve sầu thôi hát trên cành nữa,
Ruồi nhặng dưới bàn cũng hắt hiu.
Ta há không hay thời tiết xấu?
Mắt tai thấy thứ chẳng yêu nào.
Sáng ngồi xếp sách đâu ra đó,
Ngắm bóng lăng già Nam núi cao.
Dòng nước dưới cây này mát lạnh,
Giao long hẳn thả lưới giăng câu.
Tiếc thay không được về nơi ấy,
Chẳng phải tài mình kém cỏi sao?
Hàn Dũ làm chùm thơ này năm 806. Lúc đó, ông đang bị đày đi Dương Sơn làm huyện lệnh, hết hạn được gọi về triều giữ chức quốc tử bác sĩ, một chức mà ông coi là nhàn hạ, không xứng với tài năng của ông.
[1] Tức núi Chung Nam ở phía nam kinh thành Trường An, cách khoảng 50 dặm.
[2] Là con thuồng luồng, trong bài ám chỉ các tiết độ sứ được vua cho trấn thủ vùng nào đó, bèn coi như lãnh thổ riêng, chống lại triều đình.