26/04/2024 00:44Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi hongha83 vào 31/12/2008 20:32
Nguyên tác
人生不作安期生，
醉入東海騎長鯨。
猶當出作李西平，
手梟逆賊清舊京。
金印煌煌未入手，
白髮種種來無情。
成都古寺臥秋晚，
落日偏傍僧窗明。
豈其馬上破賊手，
哦詩常作寒螿鳴。
興來買盡市橋酒，
大車磊落堆長瓶。
哀絲豪竹助劇飲，
如巨野受黃河傾。
平生一滴不入口，
義氣頓使千人驚。
國讎未報壯士老，
匣中長劍夜有聲。
何當凱旋宴將士，
三更雪壓飛狐城。
Phiên âm
Nhân sinh bất tác An Kỳ Sinh[1],
Tuý nhập đông hải kỵ trường kình.
Do đương xuất tác Lý Tây Bình[2],
Thủ kiêu nghịch tặc[3] thanh cựu kinh[4].
Kim ấn hoàng hoàng vị nhập thủ,
Bạch phát chủng chủng lai vô tình.
Thành Đô cổ tự ngoạ thu vãn,
Lạc nhật thiên bàng tăng song minh.
Khởi kỳ mã thượng phá tặc thủ,
Nga thi thường tác hàn tương minh.
Hứng lai mãi tận thị kiều tửu,
Đại xa lỗi lạc đồi trường bình.
Ai ty hào trúc trợ kịch ẩm,
Như Cự Dã[5] thụ Hoàng Hà khuynh.
Bình sinh nhất chích bất nhập khẩu,
Nghĩa khí đốn sử thiên nhân kinh.
Quốc thù vị báo tráng sĩ lão,
Hạp trung trường kiếm dạ hữu thanh.
Hà đương khải toàn yến tướng sĩ,
Tam canh tuyết áp Phi Hồ[6] thành.Dịch nghĩa
Đời người không làm An Kỳ Sinh
Say vào biển đông cưỡi cá trường kình
Thì hãy làm một Lý Tây Bình
Say bêu đầu giặc làm sạch kinh cũ
Quả ấn vàng lấp lánh chưa vào tay
Tóc đã vô tình điểm bạc
Chiều thu nằm ở chùa cổ Thành Đô
Mặt trời chiều riêng tựa vào song chùa hắt sáng
Vốn là tay phá giặc trên yên sao lại
Ngâm nga hoài, rên rỉ như ve lạnh
Hứng lên mua hết rượu ở Thị Kiều
Chở ngất ngưởng bằng xe lớn toàn bình to
Có tơ trúc giúp vào uống cho đã
Như hồ Cự Dã nhận nước Hoàng Hà chảy vào
Ngày thường không một giọt vào miệng
Ý khí như thế khiến cho nghìn người sợ
Thù nước chưa trả tráng sĩ đã già
Gươm báu trong hộp ban đêm có tiếng kêu
Bao giờ thết tiệc tướng sĩ khải hoàn được
Canh ba tuyết phủ nặng lên thành Phi HồBản dịch của Hoàng Tạo
Đời đã không làm An Kỳ Sinh
Rượu say xuống bể cưỡi cá kình
Thì cũng bình Tây như lý tưởng
Tay bêu đầu giặc yên kinh thành
Ấn vàng chói lọi chưa giật được
Mái tóc vô tình ngày cứ bạc
Thành đô chùa cổ giữa chiều thu
Nằm trước song thiền soi bóng ác
Lẽ nào lưng ngựa tài phá giặc
Lại cứ ngâm dài thi với ve
Hứng lên rượu chợ mua kỳ hết
Be lớn be nhỏ chất đầy xe
Sáo vui đàn não uống cho hả
Như nước Hoàng Hà xuống Cự Dã
Ngày thường một giọt không thấm môi
Cơn hăng ngàn người phải thấy lạ
Thù nước chưa cam tráng sĩ già
Gươm báu đêm gầm trong hộp da
Bao giờ thắng trận khao quân sĩ
Ngay tại Phi Hồ đêm tuyết sa?
Bài này tuyển từ Kiếm Nam thi cảo quyển 5, bản Tứ khố toàn thư.
[1] Tương truyền là người tiên ngày xưa.
[2] Chỉ danh tướng Lý Thành, thu phục Tây Kinh, dẹp loạn Chu Tỷ đời Đường Đức Tông. Vì có công, được phong Bình Tây quận vương, nên gọi là Lý Tây Bình.
[3] Bêu đầu giặc (đầu Chu Tỷ), mượn để chỉ giặc Kim.
[4] Chỉ kinh đô Khai Phong của Tống bị quân Kim chiếm đóng.
[5] Hồ lớn thời cổ, nay ở trong địa phận huyện Cự Dã, Sơn Đông.
[6] Quan ải thời xưa, nay ở huyện Lai Nguyên, Hà Bắc.