30/03/2024 02:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Khúc giang tam chương, chương ngũ cú
曲江三章,章五句

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 28/01/2010 03:00

 

Nguyên tác

曲江蕭條秋氣高,
菱荷枯折隨風濤,
遊子空嗟垂二毛。
白石素沙亦相蕩,
哀鴻獨叫求其曹。

即事非今亦非古,
長歌激越梢林莽,
比屋豪華固難數。
吾人甘作心似灰,
弟侄何傷淚如雨。

自斷此生休問天,
杜曲幸有桑麻田,
故將移住南山邊。
短衣匹馬隨李廣,
看射猛虎終殘年。

Phiên âm

Khúc giang tiêu điều thu khí cao,
Lăng hà khô chiết tuỳ phong đào,
Du tử không ta thuỳ nhị mao.
Bạch thạch tố sa diệc tương đãng,
Ai hồng độc khiếu cầu kỳ tào.

Tức sự phi kim diệc phi cổ,
Trường ca kích việt tiêu lâm mãng,
Tỷ ốc hào hoa cố nan số.
Ngô nhân cam tác tâm tự hôi,
Đệ điệt hà thương lệ như vũ.

Tự đoạn thử sinh hưu vấn thiên,
Đỗ Khúc[1] hạnh hữu tang ma điền,
Cố tương di trú Nam sơn biên.
Đoản y thất mã tuỳ Lý Quảng[2],
Khán xạ mãnh hổ chung tàn niên.

Dịch nghĩa

Khúc Giang xơ xác trong thu lạnh,
Sen và ấu khô gãy trong sóng gió,
Khách lãng du tự than tóc đã muối tiêu hai màu.
Sóng vỗ vào đá và cát trắng,
Con chim hồng cô đơn cất tiếng kêu buồn thàm gọi đàn.

Kiểu thơ [năm câu] từ cổ chí kim chưa từng có,
Ta đã ngâm vang nơi rừng rú,
Nhưng nơi đây là chốn hào hoa cố nhiên họ khó chấp nhận.
Ta cam chịu là việc không thành,
Em, cháu có chi vì ta mà khóc như mưa.

Tự cắt đời mình thì đừng có trách trời,
Đang có vườn dâu, vườn mè ở Đỗ Khúc,
Lại sắp dời sang núi Nam làm lính.
Mặc áo ngắn theo ngựa tướng Lý Quảng,
Xem ông ta bắn cọp cho tới già.

Bản dịch của Nhượng Tống

Đìu hiu sông Khúc trời thu sang
Gió đập, sóng xô, sen, ẩn tàng
Khách du mái tóc điểm màu sương
Chim hồng thảm thiết kêu tìm bạn
Đá trắng lăn quanh bãi cát vàng

Thơ làm không khuôn cũng không lối
Cất tiếng hát ngao vang khoảnh núi
Nhà sang không kể, kể ra ói
Lệ em sao lại tựa mưa sa
Lòng ta đành chịu như tro nguội

Kiếp này thôi có hỏi chi Trời
Quê nhà may sẵn ruộng dâu, gai
Núi Nam ta sẽ về nay mai
Ngựa một, áo đơn, theo Lý Quảng
Sống thừa xem họ bắn hùm chơi
(Năm 752)

Năm 745, Đỗ Phủ dời quê quán Lạc Dương về đây trồng dâu, nuôi tằm và mưu cầu công danh. Gần mười năm ông mới xin được chức Hữu vệ soái phụ trụ tào tham quân (trông coi kho quân giới), doanh trại đóng trên núi Nam sơn, ở phía nam kinh đô Trường An. Ông viết bài này trong giai đoạn đó. Khúc giang là một thắng cảnh lộng lẫy bên ngoài kinh thành, nơi bọn quý tộc và quan quyền tới vui chơi hưởng lạc. Đỗ Phủ đang nghèo khó, nhân đi qua, nên nhìn dưới góc độ khác.

[1] Tên đất phía đông kinh thành Trường An.
[2] Danh tướng đời Hán, thích săn hổ, ở đây ám chỉ cấp chỉ huy của tác giả.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Khúc giang tam chương, chương ngũ cú