28/04/2024 01:27Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 15/08/2008 19:11
Nguyên tác
軍國多所需，
切責在有司。
有司臨郡縣，
刑法競欲施。
供給豈不憂，
徴斂又可悲。
州小經亂亡，
遺人實困疲。
大鄉無十家，
大族命單羸。
朝餐是草根，
暮食仍木皮。
出言氣欲絕，
意速行步遲。
追呼尚不忍，
況乃鞭撲之。
郵亭傳急符，
來往跡相追。
更無寬大恩，
但有迫促期。
欲令鬻兒女，
言發恐亂隨。
悉使索其家，
而又無生資。
聽彼道路言，
怨傷誰復知。
去冬山賊來，
殺奪幾無遺。
所願見王官，
撫養以惠慈。
奈何重驅逐，
不使存活爲。
安人天子命，
符節我所持。
州縣忽亂亡，
得罪復是誰。
逋緩違詔令，
蒙責固其宜。
前賢重守分，
惡以禍福移。
亦云貴守官，
不愛能適時。
顧惟孱弱者，
正直當不虧。
何人采國風，
吾欲獻此辭。
Phiên âm
Quân quốc đa sở nhu,
Thiết trách tại hữu ti.
Hữu ti lâm quận huyện,
Hình pháp cạnh dục thi.
Cung cấp khởi bất ưu,
Trưng liệm hựu khả bi.
Châu tiểu kinh loạn vong,
Di nhân thật khốn bì.
Đại hương vô thập gia,
Đại tộc mạng đan luy.
Triều xan thị thảo căn,
Mộ thực nhưng mộc bì.
Xuất ngôn khí dục tuyệt,
Ý tốc hành bộ trì.
Truy hô thượng bất nhẫn,
Huống nãi tiên bộc chi.
Bưu đình truyền cấp phù,
Lai vãng tích tương truy.
Canh vô khoan đại ân,
Đãn hữu bách xúc kì.
Dục lệnh dục nhi nữ,
Ngôn phát khủng loạn tuỳ.
Tất sử sách kì gia,
Nhi hựu vô sinh tư.
Thính bỉ đạo lộ ngôn,
Oán thương thuỳ phục tri.
Khứ đông sơn tặc lai,
Sát đoạt kỉ vô di.
Sở nguyện kiến vương quan,
Phủ dưỡng dĩ huệ từ.
Nại hà trọng khu trục,
Bất sử tồn hoạt vi.
An nhân thiên tử mạng,
Phù tiết ngã sở trì.
Châu huyện hốt loạn vong,
Đắc tội phục thị thuỳ.
Bô hoãn vi chiếu lệnh,
Mông trách cố kì nghi.
Tiền hiền trọng thủ phân,
Ác dĩ hoạ phúc di.
Diệc vân quý thủ quan,
Bất ái năng thích thì.
Cố duy sàn nhược giả,
Chính trực đang bất khuy.
Hà nhân thái Quốc phong,
Ngô dục hiến thử từ.Bản dịch của Phan Ngọc
Việc quân nhu vốn điều cấp bách
Cung cấp là chức trách các quan
Làm quan quận huyện trị dân
Pháp luật, binh pháp đều cần cả hai
Việc cung cấp có ai chẳng biết?
Thu thuế, tô khôn xiết đau lòng
Châu ta nhỏ, trải loạn vong
Đám dân sống sót bần cùng khốn to
Làng xóm đủ mười nhà đã lắm
Họ sống đều lận đận, gieo neo
Sáng ra, rễ cỏ nhai đều
Vỏ cây chiều cũng nuốt liều mà ăn
Bước ra cửa, hơi tàn muốn đứt
Muốn đi nhanh, không sức, vật vờ
Gọi kêu chẳng nỡ, nữa là
Huống gì lại quất khảo tra họ giờ?
Nơi công đường giấy tờ truyền gấp
Công văn đi nối tiếp liền nhua
Đã không khoan thứ chút nào
Kì hẹn gấp gáp liệu sao cho tày!
Muốn bắt họ bán ngay con cái
Nói ra lo loạn nổi ngay thôi
Sai người lục soát tìm tòi
Nhà không của nả, vét hoài vẫn không
Nghe những lời bàn rông đường sá
Nghe được rồi lòng quá thương đau
Đông qua, giặc núi kéo nhau
Đến đây giết cướp, vật nào còn yên?
Ta chỉ muốn gặp quan chức lớn
Xin vỗ về, nghĩ đến ơn vua
Sao mà ham vét, ham vơ
Không cho dân sống, thờ ơ chẳng nhìn
Lệnh vua lo dân yên, sống ổn
Ấn làm quan ta vốn cầm tay
Huyện, châu, loạn đã đến đây
Lẽ nào đắc tội, ai hay cho lòng?
Đành làm nhẹ, trái công, bỏ lệnh
Chịu chê bai, trốn tránh cũng đành
Người hiền cưa giữ phận mình
Dù hoạ hay phúc cam tình chẳng kêu
Người ta nói cốt sao giữ chức
Chẳng quan tâm, cốt được hợp thời
Thương người yếu đuối mà thôi
Tấm lòng ngay thẳng đời đời còn đây
Thơ "Quốc Phong" nếu ai tìm đến
Bài thơ này ta hiến dâng ngay