25/04/2024 11:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 26/08/2005 16:20
Nguyên tác
列炬催明最上壇，
一聲喊起夜風寒。
戟鬚壯士方橫甲，
弩目將軍已據鞍。
出世豈無真面目，
逢場浪笑古衣冠。
虎門近事君知否，
嘆息何人擁鼻看。
Phiên âm
Liệt cự thôi minh tối thượng đàn,
Nhất thanh hám khởi dạ phong hàn.
Kích tu tráng sĩ phương hoành giáp,
Nỗ mục tướng quân dĩ cứ an.
Xuất thế khởi vô chân diện mục,
Phùng trường lãng tiếu cổ y quan.
Hổ Môn[1] cận sự quân tri phủ?
Thán tức hà nhân ủng tị khan!Dịch nghĩa
Sân khấu bày đèn đẩy ánh sáng (đến mức) lên cao nhất,
Một tiếng quát vang lên (làm) lạnh cả gió đêm.
Tráng sĩ râu kích vừa xê ngang áo giáp,
Tướng quân mắt nỏ đã ngồi trên yên ngựa.
Ra đời há không mặt, mắt thật?
Đến nhà hát cười tràn (về) áo mão xưa.
Việc gần đây ở Hổ Môn ông biết chưa?
Than thở (cho) người nào chen mũi xem.Bản dịch của Vị Chử, Hoàng Tạo
Sân khấu đèn chăng rực rỡ soi,
Gió đêm hoà tiếng thét ghê người.
Quân vừa đeo giáp sùa râu đứng,
Tướng đã lên yên trợn mắt ngồi.
Tai mặt đời đâu toàn bộ giả,
Áo xiêm xưa cũng thực trò cười.
Hổ Môn biết việc gần đây chửa?
Ngán nỗi kia ai nghếch mũi coi!
Tiêu đề có bản chép là Dạ quan Thanh nhân hí trường diễn chiến 夜觀清人戲場演戰, hoặc Dạ quan Thanh nhân hí trường diễn hí 夜觀清人戲場演戲.
[1] Năm Đạo Quang thứ 20 nhà Thanh (1840), các lái buôn người Anh thâu nhập thuốc phiện vào Trung Quốc khiến dân Trung Quốc rất nhiều người nghiện. Chính phủ nhà Thanh cấm không nổi bèn phái Lâm Tắc Từ ra Quảng Đông xử lý. Lâm ra lệnh tịch thu hết số thuốc phiện gian lậu thiêu huỷ tại Hổ Môn. Chính phủ Anh can thiệp, đem tàu chiến bắn phá miền duyên hải Trung Quốc, uy hiếp triều đình nhà Thanh bắt phải ký điều ước bồi thường binh phí, mở 5 cửa bể cho họ tự do thông thương, cắt nhường Hương Cảng (tức Hồng Kông) cho họ. Đây gọi là điều ước Nam Kinh, mở đường cho tư bản thực dân xâm lược vào Trung Quốc.