24/04/2024 10:26Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Điếu Đặng Tất
吊鄧悉

Tác giả: Nguyễn Khuyến - 阮勸

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/04/2020 08:43

 

Nguyên tác

報國殲仇矢弗援,
掉戈竟欲挽乾坤。
未亡肯使邊塵動,
既絕猶令正氣存。
簡定何能成大事,
木盛寧不愧忠魂。
逋姑客有尋遺跡,
慘淡江邊日色昏。

Phiên âm

Báo quốc tiêm cừu thỉ phất viên,
Trạo qua cánh dục vãn càn khôn.
Vị vong khẳng sử biên trần động,
Ký tuyệt do linh chính khí tồn.
Giản Định hà năng thành đại sự,
Mộc Thạnh[1] ninh bất quý trung hồn.
Bồ Cô[2] khách hữu tầm di tích,
Thảm đạm giang biên nhật sắc hôn.

Dịch nghĩa

Ông thề không bao giờ quên việc giết giặc cứu nước,
Vung giáo những toan kéo lại đất trời.
Nếu chưa chết há chịu để bờ cõi mờ mịt cát bụi,
Khi mất rồi vẫn khiến cho chính khí tồn lưu.
Vua Giản Định sao có thể làm nên việc lớn?
Giặc Mộc Thạnh e há chẳng thẹn với tấm lòng trung của ông?
Đến Bồ Cô khách tìm vết tích còn lại,
Bên sông thảm đạm, trời đã về chiều.

Bản dịch của Trần Văn Nhĩ

Diệt thù cứu nước, thề không lơi,
Vung kiếm những toan kéo đất trời.
Nỡ để non sông chìm đắm mãi?
Chết rồi chính khí vẫn còn ngời.
Lòng trung, Mộc Thạnh sao không thẹn?
Việc lớn, vua Trần chẳng được rồi.
Khách đến Bồ Cô tìm dấu cũ,
Bên sông thảm đạm nắng chiều rồi.
Tuyển từ Yên Đổ tiến sĩ thi tập (VHv.1864).

Đặng Tất là danh thần đời Hậu Trần, có công phụ tá Giản Định vương Trần Ngỗi mưu đánh đuổi giặc Minh, được phong làm quốc công. Sau bị nghi ngờ, giết oan.

[1] Tổng binh của quân nhà Minh. Sau trận thua Bồ Cô, phải chạy trốn vào thành Cổ Lộng.
[2] Nơi quân Trần do Đặng Tất chỉ huy đánh bại mười vạn quân Minh, giết tướng giặc là Binh bộ thượng thư Lưu Tuy, Đô ti Lữ Nghị.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Khuyến » Điếu Đặng Tất