26/04/2024 14:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 19/07/2008 08:52
Nguyên tác
吾徒何暇詫輕肥，
虎穴收名又一奇。
身逐塞鴻衝北雪，
心如越鳥戀南枝。
十年故事杯中物，
萬里關河馬上詩。
兩國交歡無事日，
嶺南春信報歸期。
Phiên âm
Ngô đồ hà hạ sá khinh phì[1],
Hổ huyệt thu danh hựu nhất kỳ.
Thân trục tái hồng xung bắc tuyết,
Tâm như Việt điểu luyến nam chi.
Thập niên cố cực bôi trung vật,
Vạn lý quan hà mã thượng chi.
Lưỡng quốc giao hoan vô sự nhật,
Lĩnh mai xuân tín báo quy kỳ.Dịch nghĩa
Bọn ta đâu có rỗi để khoe áo nhẹ ngựa béo,
Nhưng nổi tiếng vì vào hang hùm, lại là một việc lạ.
Thân theo chim hồng ngoài ải, xông pha tuyết bắc,
Mà lòng thì như chi Việt lưu luyến càn nam.
Rượu trong chén tiễn đưa bạn cũ mười năm,
Thơ làm trên lưng ngựa trong hành trình vạn dặm.
Ngày mà hai nước vui vẻ không có việc gì xảy ra,
Cũng là lúc hoa mai trên núi, sức giả mùa xuân, báo ngày hạn về.Bản dịch của Phạm Tú Châu
Áo cừu ngựa béo nói chi nhàm,
Nổi tiếng hang hùm ấy mới cam.
Thân tựa cánh hồng xông tuyết bắc,
Lòng như chim Việt luyến cành nam.
Quan hà vạn dặm thơ trên ngựa,
Bạn cũ mười năm rượu tiễn tràn.
Hai nước vui vầy không có việc,
Ngày về mai núi báo xuân sang.
Giới Hiên tức Nguyễn Trung Ngạn 阮忠彥 (1289-1370), tự Bang Trực, hiệu Giới Hiên. Ông là một nhà chính trị, một đại thần có tài, được xếp vào hàng những người phò tá có công lao tài đức đời Trần. Năm 1314, khi vua Trần Minh Tông lên nối ngôi, ông cùng Phạm Ngộ đi sứ sang nhà Nguyên báo tin và dâng cống.
[1] Lấy ý câu trong Luận ngữ (thiên thứ 6: Ung dã) khi Khổng tử nói với Nhiễm Hữu về “Tử Hoa đi sứ nước Tề ngồi xe ngựa béo mặc áo da lông nhẹ ấm. Ta nghe nói người quân tử chỉ cứu tế cho người nghèo, không cứu tế người giàu”, đời sau lấy câu: “Thừa phì mã, ý khinh cừu” 乘肥馬, 衣輕裘 để chỉ những người phong lưu hay chỉ đám quan lớn xa xỉ.