26/04/2024 06:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 01/06/2004 21:28
Nguyên tác
鏡湖三百里，
菡萏發荷花。
五月西施采，
人看隘若耶。
回舟不待月，
歸去越王家。
Phiên âm
Kính hồ tam bách lý,
Hạm đạm phát hà hoa.
Ngũ nguyệt Tây Thi thái,
Nhân khán ải Nhược Da[1].
Hồi chu bất đãi nguyệt,
Quy khứ Việt vương gia.Dịch nghĩa
Kính hồ trải dài ba trăm dặm,
Những cây sen nở hoa đầy.
Tháng năm Tây Thi hái hoa,
Người xem thấy ở trên con lạch hẹp Nhược Da.
Chẳng buồn chờ trăng nữa, quay thuyền về,
Trở lại cung điện của vua Việt.Bản dịch của Hoàng Giáp Tôn
Kính Hồ ba trăm dặm dài,
Hoa sen đã nở cả ngoài ba trăm.
Tây Thi ra hái tháng Năm,
Nhược Da khe hẹp người thăm ngóng nàng,
Thuyền quay, chẳng đợi trăng vàng,
Việt Vương, gác quý lầu sang đang chờ!
Bài thơ nói đến thời thịnh trị của triều đại nhà Đường và mượn Tây Thi để nói lên sắc đẹp diễm lệ khuynh quốc khuynh thành của Dương Quý Phi. Tác giả cảm thương cho những kiếp hồng nhan bạc phận cũng như cảm khái trước những giông tố sắp nổi lên.
Cuộc sống còn hồn nhiên của Tây Thi trước khi bị tuyển lựa để đem cống cho Ngô Phù sai, dùng nàng làm mỹ nhân kế để thực hiện giấc mông tranh bá đồ vương của Câu Tiễn. Chúng ta có thể hiểu vẻ đẹp của Tây Thi làm người người cảm thương. Nhưng người đẹp vẫn vô tình quay thuyền trở về nhà đâu biết được số kiếp hồng nhan ba chìm bảy nổi sắp sửa xảy tới cho mình.
Với chế độ phong kiến, đất đai nào mà chẳng phải của vua (mạc phi vương thổ). Việt vương gia quay trở về nhà mình (ở đất Việt). Nếu đã bị tuyển vào cung cấm rồi thì đi đâu xe ngựa rộn ràng làm sao mà có chuyện hái hoa sen, làm sao mà về sớm được, còn phải ở cạnh quân vương để mà xem hoa ngắm nguyệt.
[] Kính hồ ở tỉnh Chiết Giang. Một hồ lớn đẹp, còn có tên là Hạ Giám hồ vì vua Đường Minh Hoàng, sau khi đọc bài Kính hồ của Hạ Tri Chương, phong cho ông làm chức Bí Thư Giám.
[1] Lạch (khê) nhỏ, phía đông nam huyện Thiệu Hưng, chảy về phía bắc vào Kính hồ.