19/04/2024 07:07Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 21/02/2019 20:41
Nguyên tác
劃野分州及海山，
即今地政設專官。
契書一覽胸中了，
圖籍辰披眼底寬。
著簿銀錢多少處，
吾民田賦重輕間。
相逢似是曾相識，
何處龍門敢擬韓。
Phiên âm
Hoạch dã phân châu cập hải san,
Tức kim Địa chánh thiết chuyên quan.
Khế thư nhất lãm hung trung liễu,
Đồ tịch thời phi nhãn để khoan.
Trước bạ ngân tiền đa thiểu xứ,
Ngô dân điền phú trọng khinh gian.
Tương phùng tự thị tằng tương thức,
Hà xứ Long Môn[1] cảm nghĩ Hàn[2]?Dịch nghĩa
Vạch đồng chia đất đến biển núi
Thì nay có quan chuyên trách do sở Địa chánh đặt ra
Văn khế, phân thơ chỉ xem qua một lần là trong bụng đã biết hết
Bản đồ, sổ bộ mở ra thì thông suốt như in vào đáy mắt
Tiền trước bạ thì có nơi thu nhiều, có nơi thu ít
Thuế ruộng dân ta thì có khoảnh nặng, có khoảnh nhẹ
Mới gặp nhau mà như đã từng quen biết
Thì sao lại ví như được lên cửa Rồng và cảm nghĩ ta như Hàn Triêu Tôn?Bản dịch của Đặng Quý Địch
Châu ta hình thể vẽ nên trang
Địa chánh ngày nay đặt chức quan
Thơ khế đọc qua lòng hiểu suốt
Tịch đồ xem lướt mắt thâu tàng
Ít nhiều trước bạ tiền tuỳ xứ
Nặng nhẹ điền tô thuế bổ phân
Mới gặp sao mà như đã biết
Long Môn nào xứ dám so Hàn?
Nguyên chú: Trần Đình Dị hàm Biên tu làm việc ở Sở Địa chánh, y đến phủ nha Mộ Đức thâu khế trước bạ, có làm thơ tặng ta, ta y vần hoạ đáp.
Thi tập không thấy chép bài xướng.
[1] Tức Đăng Long môn, là lên cửa Rồng. Thơ Lý Bạch đời Đường gởi trưởng sử Kinh Châu là Hàn Triêu Tông có câu “Nhất đăng Long Môn, Thanh giá thập bội” (Một lần lên cửa Rồng, Danh dự được tăng lên mười phần). Ý nói kẻ sĩ được người đức cao trọng vọng tiếp kiến thì danh giá càng tăng lên.
[2] Hàn tức Hàn Triêu Tông làm trưởng sử Kinh Châu nên cũng gọi là Hàn Kinh Châu. Cũng trong thơ vừa nói, Lý Bạch viết: “Sinh bất nguyện phong vạn hộ hầu, Đãn nguyện nhất kiến Hàn Kinh Châu” (Sống chẳng mong phong hầu vạn hộ, Chỉ mong Hàn tiếp một lần thôi!)