29/03/2024 20:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Đề Dương quý phi từ
題陽貴妃祠

Tác giả: Chu Mạnh Trinh - 朱孟楨

Thể thơ: Đường luật; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi PH@ vào 24/06/2017 17:49

 

Nguyên tác

故國山河渺夕煙,
巋巋祠廟峙南天。
仇元遺恨波濤壯,
存宋孤貞日月懸。
萬杪風搖環珮響,
一湖秋洗鏡光圜。
慈雲普作千家廕,
乾海靈聲合並傳。

Phiên âm

Cố quốc sơn hà, diểu tịch yên,
Khuy khuy từ miếu, trĩ Nam thiên.
Cừu Nguyên di hận, ba đào tráng,
Tồn Tống cô trinh, nhật nguyệt huyền.
Vạn diểu phong dao, hoàn bội hưởng,
Nhất hồ thu tẩy, kính quang viên.
Từ vân phổ tác thiên gia ấm,
Càn Hải[1] linh thanh, hợp tịnh truyền.

Dịch nghĩa

Sông núi quê hương mờ trong khói chiều,
Ngôi miếu thờ bà sừng sững đứng giữa cõi trời Nam.
Nỗi hận bọn giặc Nguyên xưa vương trên ngọn sóng lớn,
Tấm lòng trung thành với triều Tống còn mãi với mặt trời mặt trăng.
Muôn cành cây gió lay động, âm vang như tiếng vòng ngọc va chạm,
Một hồ nước thu tẩy rửa, ánh sáng chiếu dọi như chiếc gương tròn.
Mây lành bay khắp nơi, che chở cho hàng nghìn gia đình,
Đền này cùng với đền Cờn sẽ linh thiêng và truyền lại lâu dài.

Bản dịch của Nguyễn Văn Dũng Vicar

Cố quốc non sông khói chiều lan
Sừng sững miếu đền giữa trời Nam
Thù Nguyên còn hận trào sóng cả
Thờ Tống lòng trinh ánh dương tràn
Vạn ngọn gió lay vang tiếng ngọc
Một hồ gương rửa nước thu làn
Mây lành giăng khắp che ngàn hộ
Càn Hải tiếng thiêng hợp truyền vang.
Bài thơ này được treo tại gian giữa của cung trung từ của đền Dương quý phi (hay Dương thiên hậu), vợ vua Tống Độ Tông, là thái hậu thời Tống Đoan Tông và Đế Bính. Khi bà đi lánh nạn sau khi nhà Tống bị nhà Nguyên tiêu diệt đã tự vẫn hoặc đắm thuyền, dạt về cửa biển Cờn Hải ở Nghệ An, được dân địa phương chôn cất và lập đền thờ. Dân ven biển miền nam Trung Quốc cũng suy tôn bà là thần hộ mệnh cho những người đi biển, những thương nhân người Hoa đến Hưng Yên (Phố Hiến) buôn bán, lập nghiệp đã cho dựng đền này để thờ bà ở đây. Đây là một trong những di tích lịch sử văn hoá lâu đời vùng đất Phố Hiến xưa và thành phố Hưng Yên nay.

Lạc khoản: “Nhâm Thìn khoa tiến sĩ, Quang lộc tự Thiếu khanh lãnh Hưng Yên tỉnh Án sát sứ Chu Mạnh Trinh bái phụng, tịnh thư. Thành Thái Bính Thân, thu mạnh.” 任辰科進士光祿寺少卿領興安省按察使朱孟楨拜奉並書。成泰丙申秋孟。 (Tiến sĩ khoa Nhâm Thìn (1892), giữ chức Quang lộc tự Thiếu khanh, lãnh Án sát sứ tỉnh Hưng Yên là Chu Mạnh Trinh cung kính soạn và viết chữ. Tháng mạnh thu (tháng 7 âm lịch), năm Bính Thân (1896) niên hiệu Thành Thái.)

[1] Tức đền Cờn ở huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An, cũng thờ Dương quý phi.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Chu Mạnh Trinh » Đề Dương quý phi từ