26/04/2024 20:47Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Nhật Bản
Đăng bởi U cốc khách vào 19/04/2011 18:21
Nguyên tác
東海大地震，
聞說忽驚魂。
就中濃尾殊甚，
死者數千人。
原野裂兮噴水，
山谷崩焉飛石，
屋宇潰而焚。
昨日繁華地，
騫忽化荒墳。
長平坑，
咸陽火，
恐非倫。
啾啾新鬼，
訴冤哭泣滿乾坤。
那更孤兒寡婦，
到處覓夫呼母，
日夜最酸辛。
幸有聖明在，
賑恤仰優恩。
Phiên âm
Đông Hải đại địa chấn,
Văn thuyết hốt kinh hồn.
Tựu trung Nùng Vĩ[1] thù thậm,
Tử giả sổ thiên nhân.
Nguyên dã liệt hề phún thuỷ,
Sơn cốc băng yên phi thạch,
Ốc vũ hội nhi phần.
Tạc nhật phồn hoa địa,
Khiên hốt hoá hoang phần.
Trường Bình khanh[2],
Hàm Dương hoả[3],
Khủng phi luân.
Tưu tưu tân quỷ,
Tố oan khốc khấp mãn càn khôn.
Na cánh cô nhi quả phụ,
Đáo xứ mịch phu hô mẫu,
Nhật dạ tối toan tân.
Hạnh hữu Thánh minh tại,
Chẩn tuất ngưỡng ưu ân.Bản dịch của Nam Long
Đông Hải xảy động đất,
Nghe kể chợt kinh hồn.
Chỉ riêng Nùng Vĩ nặng nhất,
Thiệt mạng mấy nghìn dân.
Hang núi sụt thời lở đá,
Đồng nội nứt chừ phun nước,
Nhà đổ cháy sạch trơn.
Hôm trước phồn hoa thế,
Bỗng hoá chỗ mồ chôn.
E còn quá,
Vùi quân Triệu,
Đốt cung Tần.
Hồn ma ai oán,
Cùng trời suốt đất khóc than thân.
Thêm nữa con côi vợ goá,
Gọi mẹ tìm chồng khắp cả,
Sớm tối mấy đau buồn.
May có bậc vua sáng,
Chẩn tuất thảy nhờ ơn.
Nhật Bản từ tuyển bàn về bài từ này có đoạn: Bài từ miêu tả thảm cảnh sau thiên tai động đất, chứa đựng sự đồng cảm sâu sắc với nhân dân. Chikukei có bài thơ tứ tuyệt: “Nhạn hồng liệu lệ mộ vân ngoại, hứng cảm thương mang tịch chiếu trung. Diểu diểu dư hoài thu bất đắc, tôn tiền lãn xướng Đại giang đông” 雁鴻瞭唳暮雲外，興感蒼茫夕照中。渺渺予懷收不得，樽前懶唱大江東 (Nhạn kêu lanh lảnh tầng mây muộn, Cảm khái bao la bóng ác lồng. Man mác niềm tây cầm chẳng đặng, Chén nâng biếng hát “Nước về đông”), có thể dùng làm lời cước chú cho bài từ này vậy.
[1] Trận động đất lớn năm 1891, ước tính từ 7,9 đến 8,4 độ Richter, xảy ra ở tỉnh Gifu 岐阜 thuộc vùng Mino Owari, Trung Nam bộ đảo chính Nhật Bản. Đương thời, vùng đất đó có tên gọi là Mỹ Nùng (Mino) và Vĩ Trương/ Vĩ Trương quốc (Owari/Owari no kuni), nên người ta gọi là Nùng Vỹ đại địa chấn.
[2] Thời Chiến Quốc (TQ), tướng nước Tần là Bạch Khởi đánh thắng tướng Triệu Quát nước Triệu, chôn sống 40 vạn tù binh Triệu ở Trường Bình.
[3] Tướng Sở là Hạng Vũ đánh vào kinh đô Hàm Dương nước Tần, phóng hoả đốt cung A Phòng, lửa cháy cả tháng không dứt.