23/04/2024 13:37Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 09/03/2014 19:51
Nguyên tác
夜深坐南軒，
明月照我膝。
驚風翻河漢，
梁棟已出日。
群生各一宿，
飛動自儔匹。
吾亦驅其兒，
營營為私實。
天寒行旅稀，
歲暮日月疾。
榮名忽中人，
世亂如蟣虱。
古者三皇前，
滿腹志願畢。
胡為有結繩，
陷此膠與漆。
禍首燧人氏，
厲階董狐筆。
君看燈燭張，
轉使飛蛾密。
放神八極外，
俯仰俱蕭瑟。
終契如往還，
得匪合仙術。
Phiên âm
Dạ thâm toạ nam hiên,
Minh nguyệt chiếu ngã tất.
Kinh phong phiên Hà Hán,
Lương đống dĩ xuất nhật.
Quần sinh các nhất túc,
Phi động tự trù thất.
Ngô diệc khu kỳ nhi,
Doanh doanh vi tư thực.
Thiên hàn hành lữ hy,
Tuế mộ nhật nguyệt tật.
Vinh danh hốt trung nhân,
Thế loạn như kỷ sắt.
Cổ giả Tam Hoàng[1] tiền,
Mãn phúc chí nguyện tất.
Hồ vi hữu kết thằng[2],
Hãm thử giao dữ tất.
Hoạ thủ Toại Nhân[3] thị,
Lệ giai Đổng Hồ[4] bút.
Quân khán đăng chúc trương,
Chuyển sứ phi nga mật.
Phóng thần bát cực ngoại,
Phủ ngưỡng câu tiêu sắt.
Chung khiết như vãng hoàn,
Đắc phỉ hợp tiên thuật.Dịch nghĩa
Đêm khuya ngồi hiên phía nam,
Trăng sáng soi đầu gối.
Gió dữ lật sông Ngân,
Mặt trời đã mọc nơi mái nhà.
Các sinh vật sống đoàn thảy đều có chỗ ở,
Bay hay cử động theo bầy bọn.
Tôi cũng lùa lũ con tôi,
Chăm chắm kiếm của riêng.
Trời lạnh đi xa ít,
Cuối năm ngày tháng xấu.
Tiếng thơm làm mờ mắt con người thường,
Loạn đời nó như con rận con đỉa.
Xưa trước thời Tam Hoàng,
Chỉ mong no bụng là xong.
Sao lại có việc thắt nút dây,
Bị giam vào cái đó như keo sơn.
Đứng đầu nêu ra cái xấu là Toại nhân thị.
Cái thềm đưa tới cái vạ là ngòi bút của Đổng Hồ.
Anh xem đèn đuốc bày ra,
Chỉ khiến đàn thiêu thân bay lại đông.
Đưa hồn mình ra ngoài cõi người,
Cúi ngửa đều thấy đau buồn.
Hãy về với cỗi nguồn,
Khi đó học được thuật tiên vậy.Bản dịch của Nhượng Tống
Canh khuya ngồi hiên nam
Trăng sáng soi gối ta
Sông Ngân gió lật lộn
Ánh nắng rọi lưng xà
Muôn loài đều ngủ dậy
Bay nhảy mừng sáng ra
Ta cũng xua giục con
Cắm cúi chăm việc nhà
Năm tàn, ngày chóng hết
Đường lạnh khách thưa qua
Người đời rối như chấy
Ăn phải bả vinh hoa
Thuở xưa trước Ba Vua
No bụng thôi thế là
Ai bày chuyện thắt nút
Từ đấy sinh rầy rà
Toại Nhân rắc tai vạ
Đổng Hồ chia chính, tà
Thiêu thần chết vô số
Chỉ bởi ánh đèn loà
Buông lòng ngoài tám cõi
Bụi trần không nhuộm pha
Về hẳn với "Chân Như"
Hoạ có phép Di đà!
(Năm 767)
[1] Các vua trong huyền sử Trung Quốc, sau đó là Ngũ Đế.
[2] Xưa chưa có chữ viết, vua thắt nút thừng để ghi việc, việc nhỏ nút nhỏ, việc to nút to.
[3] Tên hoàng đế thời cổ, tương truyền là người đầu tiên tìm ra lửa.
[4] Một người chép sử chính trực nước Tấn thời Xuân Thu.