26/04/2024 21:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 09/09/2005 19:38
Nguyên tác
旅舍蕭蕭席作門，
微吟袖手過黃昏。
秋風落葉羈情思，
夜雨青燈客夢魂。
亂後逢人非夙昔，
愁中送目寓乾坤。
到頭萬事皆虛幻，
休論凡亡與楚存。
Phiên âm
Lữ xá tiêu tiêu tịch tác môn,
Vi ngâm tụ thủ quá hoàng hôn.
Thu phong lạc diệp ki tình tứ,
Dạ vũ thanh đăng khách mộng hồn.
Loạn hậu phùng nhân phi túc tích,
Sầu trung tống mục ngụ càn khôn.
Đáo đầu vạn sự giai hư huyễn[1],
Hưu luận Phàm vong dữ Sở tồn[2].Dịch nghĩa
Quán khách tiêu điều treo chiếu làm cửa
Ủ tay vào áo ngâm nga khẽ giọng trong buổi hoàng hôn
Lá rụng trong gió thu gợi tình tứ
Đêm mưa ánh đèn leo lét khiến khách thả hồn vào mộng
Sau loạn chẳng ai là quen cũ
Trong cảnh sầu gửi tầm hồn vào trời đất
Chung quy muôn việc đều là hư ảo cả
Thôi chớ bàn chuyện Phàm mất với Sở còn làm gì.Bản dịch của Đặng Thế Kiệt
Quán trọ đìu hiu cửa chiếu giăng,
Khoanh tay ngâm khẽ suốt hoàng hôn.
Gió thu lá rụng – tình cô lữ,
Mưa tối đèn xanh – khách mộng hồn.
Sau loạn, người trông người mặt lạ,
Trong sầu, mắt gửi ý càn khôn.
Rốt cùng muôn việc đều hư ảo,
Nước mất hay đâu, nước hãy còn.
[1] Bản Nguyễn Gia Tuân (Ức Trai thi tập) phiên là hư ảo.
[2] Trang Tử: “Sở vương dữ Phàm quân toạ. Sở tả hữu viết: Phàm vong giả tam. Phàm quân viết: Phàm chi vong giả bất túc dĩ táng ngô tồn. Sở chi tồn bất túc dĩ tồn tồn. Do thử quan chi tắc vị thuỷ vong nhi Sở vị thuỷ tồn dã (Điền Tử Phương).” 楚王與凡君坐。楚左右曰 ：凡亡者三。凡君曰 ：凡之亡者不足以喪吾存。楚之存不足以存存。由此觀之則凡未始亡而楚未始存也 ﹝田子方﹞。 (Vua Sở ngồi nói chuyện với vua Phàm. Kẻ tả hữu của vua Sở bảo rằng nước Phàm có ba lần mất. Vua Phàm nói với vua Sở: “Nước Phàm mất không ảnh hưởng gì đến sự tồn tại của tôi thì nước Sở còn cũng không đủ để bảo rằng vua Sở còn tồn tại hay không. Xét như vậy thì nước Phàm vị tất đã mất mà nước Sở vị tất đã còn (Nam hoa kinh, Nguyễn Hiến Lê dịch, trang 391).