25/04/2024 15:49Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Nước: Mỹ
Đăng bởi Minh Sơn Lê vào 13/03/2021 18:38
Nguyên tác
There’s a poem in this place—
in the footfalls in the halls
in the quiet beat of the seats.
It is here, at the curtain of day,
where America writes a lyric
you must whisper to say.
There’s a poem in this place—
in the heavy grace,
the lined face of this noble building,
collections burned and reborn twice.
There’s a poem in Boston’s Copley Square
where protest chants
tear through the air
like sheets of rain,
where love of the many
swallows hatred of the few.
There’s a poem in Charlottesville
where tiki torches string a ring of flame
tight round the wrist of night
where men so white they gleam blue—
seem like statues
where men heap that long wax burning
ever higher
where Heather Heyer
blooms forever in a meadow of resistance.
There’s a poem in the great sleeping giant
of Lake Michigan, defiantly raising
its big blue head to Milwaukee and Chicago—
a poem begun long ago, blazed into frozen soil,
strutting upward and aglow.
There’s a poem in Florida, in East Texas
where streets swell into a nexus
of rivers, cows afloat like mottled buoys in the brown,
where courage is now so common
that 23-year-old Jesus Contreras rescues people from floodwaters.
There’s a poem in Los Angeles
yawning wide as the Pacific tide
where a single mother swelters
in a windowless classroom, teaching
black and brown students in Watts
to spell out their thoughts
so her daughter might write
this poem for you.
There’s a lyric in California
where thousands of students march for blocks,
undocumented and unafraid;
where my friend Rosa finds the power to blossom
in deadlock, her spirit the bedrock of her community.
She knows hope is like a stubborn
ship gripping a dock,
a truth: that you can’t stop a dreamer
or knock down a dream.
How could this not be her city
su nación
our country
our America,
our American lyric to write—
a poem by the people, the poor,
the Protestant, the Muslim, the Jew,
the native, the immigrant,
the black, the brown, the blind, the brave,
the undocumented and undeterred,
the woman, the man, the nonbinary,
the white, the trans,
the ally to all of the above
and more?
Tyrants fear the poet.
Now that we know it
we can’t blow it.
We owe it
to show it
not slow it
although it
hurts to sew it
when the world
skirts below it.
Hope—
we must bestow it
like a wick in the poet
so it can grow, lit,
bringing with it
stories to rewrite—
the story of a Texas city depleted but not defeated
a history written that need not be repeated
a nation composed but not yet completed.
There’s a poem in this place—
a poem in America
a poet in every American
who rewrites this nation, who tells
a story worthy of being told on this minnow of an earth
to breathe hope into a palimpsest of time—
a poet in every American
who sees that our poem penned
doesn’t mean our poem’s end.
There’s a place where this poem dwells—
it is here, it is now, in the yellow song of dawn’s bell
where we write an American lyric
we are just beginning to tell.Bản dịch của Minh Sơn Lê
Chốn này có một bài thơ—
Theo bàn chân bước đi vô hội trường
Ghế ngồi yên tĩnh như thường
Ở đây, chỗ bức màn trương ban ngày
Nơi nước Mỹ viết thành lời
mà người ta phải khẽ lời nói lên.
Chốn này có một bài thơ—
Ở trong ân sủng quá ư nặng nề
Mặt tiền cung điện tráng xinh
Họp hành bị cháy tái sinh hai lần.
Một bài thơ ở Quảng trường
Nơi hô vang những chủ trương bất đồng
xé toang rách cả tầng không
tưởng như những trận mưa giông tơi bời
Nơi tình yêu của muôn người
là nơi nuốt hận lẻ loi vài người.
Bài thơ ở Charlottesville
nơi mà ngọn đuốc xâu nhiều lửa vây
siết cho thật chặt đêm dài
Nơi đàn ông trắng, mặt mày xanh lam—
Giống như bức tượng người làm
Nơi đàn ông đốt sáp làm chảy ra
Cao hơn trên hết gần xa
Heather Heyer chính là nơi đây
Bừng lên sự đối kháng này.
Thơ người khổng lồ ngủ say
Giương cao thách thức cả hồ Michigan
Vươn đầu toả bóng rộng lan
đến Milwaukee với vùng Chicago—
Một bài thơ viết từ lâu
Bừng lên trên đất ngõ hầu đóng băng
Bước đi oai vệ hiên ngang.
Một bài thơ ở Florida,
ở Đông Texas đường qua nối liền
Trên sông, bò nổi lênh đênh
Như phao lốm đốm dập dềnh sắc nâu,
Nơi lòng can đảm gọi nhau
Jesus Contreras 23 tuổi cứu người lũ trôi.
Los Angeles có thơ
Thái Bình Dương xẻ đôi bờ mênh mông
Nơi bà mẹ sống đơn lòng
Dạy trong lớp học mà không cửa mành
ở Watts sinh viên da màu
đánh vần bằng những cái đầu nghĩ suy
Nên con gái bà biết ghi
bài thơ này để thông tri cho người.
Có bài hát ở Cali
Học sinh các khối cùng đi diễn hành
Không giấy tờ, không hãi kinh;
Bạn Rosa thấy sức mình nở hoa
Là tinh thần của mọi nhà.
Cô bướng bỉnh để thiết tha xây đời
Con tàu đang cập bến rồi,
Thật: không thể cản một người mộng mơ
hoặc xô đổ được giấc mơ.
Biết sao không phải thành đô của nàng
Quốc gia
Đất nước của ta
Ở đây Mỹ quốc cũng là của ta,
Tiếng Mỹ dùng viết lời ca—
Bài thơ cho những người sa cảnh nghèo,
Tin Lành, Do Thái hay Hồi
nhập cư, bản xứ, cũng người như nhau
người mù, dũng cảm, đen, nâu,
giấy tờ không có chẳng đâu phàn nàn
Nữ, nam, đều bất nhị phân
Trắng, lai,
Mọi giống đều cần đồng minh
và hơn thế nữa trong tình?
Thi nhân cũng thể thất kinh bạo quyền
Bây giờ
chưa thể chuyển lay
Chúng ta nợ nó
hiện nay rành rành
không lôi nó lại
mặc tình
đớn đau khi phải khâu hình nó đây
khi mà thế giới
đang vây.
Mong-
ban cho nó phút giây không ngờ
như con tim ở nhà thơ
để cho phát sáng,
bên bờ nó sang
những câu chuyện cần chỉnh trang—
Chuyện về Texas cơ hàn không thua
Viết lên lịch sử không thừa
Quốc gia sáng lập nhưng chưa hoàn thành.
Chốn này có một bài thơ—
Bài thơ ở Mỹ
Nhà thơ mọi người
Quốc gia này viết lại thôi
Chuyện cần được kể ở thời buổi nay
Đem hy vọng đến cho ngày—
Nhà thơ ở Mỹ thì ai cũng là
Ai thấy rằng thơ viết ra
không là nghĩa của thơ ta cạn cùng.
Nơi dành để đặt bài thơ—
Là trong tia nắng của giờ bình minh
Nơi ghi lời Mỹ chúng mình
Mà đây chỉ mới tường trình đầu tiên.