11/05/2024 19:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/03/2024 21:28
Nguyên tác
辰平徧野翳桑麻，
一邑生涯滿地花。
八畝地肥多煖土，
群方春及吐奇葩。
韶資難禁幽閒地，
艷色終歸富貴家。
自有蘇江資灌寖，
寒霜冬過又繁華。
Phiên âm
Thời bình, biến dã ế tang ma,
Nhất ấp sinh nhai mãn địa hoa.[1]
Bát mẫu địa phì đa noãn thổ,
Quần phương[2] xuân cập thổ kỳ ba.
Thiều tư nan cấm u nhàn địa[3],
Diễm sắc chung quy phú quý gia.
Tự hữu Tô giang tư quán tẩm,
Hàn sương đông quá, hựu phồn hoa.Dịch nghĩa
Thời thanh bình khắp các cánh đồng đều trồng dâu gai,
Nguồn sống cả làng lại là hoa nở đầy mặt đất.
Tám mẫu ruộng mầu, nhiều chỗ đất thuần,
Muôn hoa xuân tới đều trổ bông lạ.
Vẻ tươi khôn giam ở nơi u tịch,
Hoa tươi đẹp rốt cuộc về nhà giàu sang.
Sẵn có sông Tô Lịch, tiện bề tiêu tưới,
Qua đông sương giá, hoa lại nở rỡ ràng.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Thời bình đồng rợp bóng dâu gai,
Nguồn sống dân làng hoa khắp nơi.
Tám mẫu ruộng mầu nhiều đất tốt,
Muôn hoa xuân tới trổ hoa tươi.
Vẽ xinh khôn ở nơi u tịch,
Sắc đẹp về nhà phú quý chơi.
Sẵn có sông Tô luôn tưới mát,
Qua đông sương giá lại càng tươi.
Làng Võng Thị tức làng Vó ở ngay ven sông. Nơi đây thời Đoàn Nguyễn Tuấn có trồng tám mẫu toàn là hoa, đủ loài hoa lạ.
[2] Quần phương chỉ mọi loài cỏ hoa thơm. Đời Minh có soạn cuốn Quần phương phổ để ghi các loại thảo mộc, hoa lá. Triều đình Huế, tại Duyệt Thị đường đời Tự Đức có vở tuồng Quần phương hiến thuỵ gồm 100 hồi, diễn trăm buổi.
[3] Ý dùng câu thơ Trường hận ca của Bạch Cư Dị: “Thiên sinh lệ chất, nam tự khí” (Trời sinh ra người đẹp đâu chịu bỏ hoài).
[1] Ý nói các làng khác nuôi tằm dệt lụa, nhưng làng Võng Thị lại trồng hoa làm nghề sinh nhai.