16/04/2024 11:42Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 17/06/2005 12:33
Nguyên tác
菟絲附蓬麻，
引蔓故不長。
嫁女與征夫，
不如棄路傍。
結發為君妻，
席不暖君床。
暮婚晨告別，
無乃太匆忙！
君行雖不遠，
守邊赴河陽。
妾身未分明，
何以拜姑嫜？
父母養我時，
日夜令我藏。
生女有所歸，
雞狗亦得將。
君今往死地，
沉痛迫中腸。
誓欲隨君去，
形勢反蒼黃。
勿為新婚念，
努力事戎行！
婦人在軍中，
兵氣恐不揚。
自嗟貧家女，
久致羅襦裳。
羅襦不復施，
對君洗紅妝。
仰視百鳥飛，
大小必雙翔。
人事多錯迕，
與君永相望！
Phiên âm
Thố ty phụ bồng ma,
Dẫn man cố bất trường.
Giá nữ dữ chinh phu,
Bất như khí lộ bàng!
Kết phát vi quân thê,
Tịch bất noãn quân sàng.
Mộ hôn thần cáo biệt,
Vô nãi thái thông mang!
Quân hành tuy bất viễn,
Thú biên phó Hà Dương.
Thiếp thân vị phân minh,
Hà dĩ bái cô chương?
Phụ mẫu dưỡng ngã thì,
Nhật dạ linh ngã tàng.
Sinh nữ hữu sở quy,
Kê cẩu diệc đắc tương.
Quân kim vãng tử địa,
Trầm thống bách trung trường.
Thệ dục tuỳ quân khứ,
Hình thế phản thương hoàng.
Vật vị tân hôn niệm,
Nỗ lực sự nhung hàng.
Phụ nhân tại quân trung,
Binh khí khủng bất dương.
Tự ta bần gia nữ,
Cửu trí la nhu thường.
La nhu bất phục thi,
Đối quân tẩy hồng trang.
Ngưỡng thị bách điểu phi,
Đại tiểu tất song tường.
Nhân sự đa thác ngỗ,
Dữ quân vĩnh tương vương (vọng).Dịch nghĩa
Dây tơ hồng bám vào cây bòng bong, cây gai
Dù ngọn dây có lan ra cũng không thể được dài
Có con gái gã cho người đi lính
Chẳng thà vất bỏ bên đường
Vấn tóc về làm vợ anh
Giường của anh, em nằm chưa ấm chiếu
Chập tối đưa dâu, sớm mai từ biệt
Há chẳng là quá đỗi vội vàng!
Anh đi tuy không xa
Đến Hà Dương để đóng giữ biên giới
Nhưng thân phận em chưa được phân minh
Biết lạy chào cha mẹ chồng thế nào cho phải?
Nhớ khi ở với cha mẹ
Ngày đêm nuôi nấng giữ gìn trong nhà
Sinh con gái thì phải gả chồng
Con gà con chó cũng được mang theo
Nay anh đến nơi vào sinh ra tử
Nỗi đau ngầm nung nấu trong lòng em
Đã toan thề quyết đi theo anh
Song tình thế lại biến chuyển khó khăn
Anh chớ nên vì vợ mới mà bịn rịn
Hãy gắng sức gánh vác việc quân
Nếu có đàn bà trong quân đội
E tinh thần binh sĩ khó lên cao
Em chỉ than thân là con gái nhà nghèo
Bộ áo xiêm lụa may mãi mới xong
Áo xiêm ấy nay không mặc nữa
Trước mặt anh rửa hết phấn son
Ngước nhìn trăm giống chim bay trên trời
Mặc dù lớn nhỏ cũng đều có đôi
Sao đời người lại lắm điều lận đận
Em cùng anh trông ngónh nhau hoài.Bản dịch của Ngô Tất Tố
Tơ hồng leo phải cây đay
Quanh co quấn quít cho dây khó dài
Gả con cho mấy cậu cai
Chẳng thà bỏ quách ở nơi vệ đường
Rẽ ngôi, em bén duyên chàng
Chiếu em chưa ấm cái giường nhà trai
Cưới chiều hôm, vắng sớm mai
Duyên đâu lật đật cho ngươi xót xa!
Chàng đi dù chẳng bao xa
Hà Dương đất ấy cũng là đáng lo
Thân em mới mẻ thẹn thò
Chào cha, gửi mẹ sao cho nên điều ?
Ngày xưa cha, mẹ nuông chiều
Ngày đêm những bắt nâng niu giữ giàng
Đến khi về tới nhà chàng
Con gà, con chó cũng mang theo cùng
Chàng nay tới chốn hãi hùng
Nghĩ thôi em đã quặn lòng đau thương
Cũng toan quyết chí theo chàng
Chút e tình thế vội vàng chưa yên
Thôi chàng gác mối tình duyên
Việc binh đã gánh thì nên chuyên cần
Đàn bà ở đám ba quân
Sợ rằng gươm giáo kém phần xông pha
Xót em thanh bạch con nhà
Có may được tấm quần là từ lâu
Quần là còn mặc đi đâu ?
Đối chành, xin rửa hết màu phấn son
Ngửa trong chim chóc bao con
Con to, con nhỏ cũng còn bay đôi
Dở dang ngắm cái kiếp người
Cùng chàng, thôi sẽ suốt đời nhớ mong!
(Năm 759)
Ba bài thơ Tân hôn biệt 新婚別, Thuỳ lão biệt 垂老別 và Vô gia biệt 無家別 được gọi là Tam biệt 三別.