12/05/2024 18:47Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/03/2024 21:08
Nguyên tác
高低長此鎮山河，
鴻爪遺蹤屹大羅。
天府有形分鎖鑰，
蒼雲一片遍條柯。
三春篆瑩瀘江水，
五夜霜鳴祭柳笳。
事往人非城郭是，
幾回鵑泣又鶯歌。
Phiên âm
Cao đê trường thử trấn sơn hà,
Hồng trảo[1] di tung ngật Đại La.
Thiên phủ hữu hình phân toả thược,
Thương vân nhất phiến biến điều kha.
Tam xuân triện oánh Lô giang thuỷ,
Ngũ dạ sương minh Tế Liễu[2] già.
Sự vãng nhân phi thành quách thị,
Kỷ hồi quyên khấp hựu oanh ca.Dịch nghĩa
Cây cao, cây thấp mãi bảo vệ sông núi này,
Sừng sững thành Đại La, vết chim hồng còn để lại.
Hình thế kho trời, then khoá chia quyền nắm giữ,
Như một đám mây xanh trải khắp lá cành.
Khói sương lam soi xuống dòng Lô cả ba tháng xuân,
Kèn trại Tế Liễu lay động làn sương suốt năm canh.
Việc đi lại đổi khác, mà thành quách vẫn còn đây,
Tiếng quyên khóc, tiếng oanh ca đã mấy lần rồi.Bản dịch của Tảo Trang
Cao thấp bền lâu gìn đất nước,
Móng hồng để vết Đại La thành,
Sao trời hình thế chia then khoá,
Mây biếc bay lan phủ ngọn ngành.
Bóng khói Lô Giang xuân chín chục,
Kèn sương Tế Liễu tiếng năm canh.
Việc qua, người khác, thành nguyên cũ,
Quyên khóc bao lần, lại tiếng oanh.
Thành Đại La bao bọc ngoài thành Thăng Long do Cao Biền xây từ cuối thế kỷ thứ VIII, nay vẫn còn di chỉ.
[1] Dùng chữ thơ Tô Đông Pha bài Mãnh Trì hoài cựu: “Nhân sinh đáo xứ tri hà tự,
Ưng tự phi hồng đạp tuyết nê; Nê thượng ngẫu nhiên lưu chỉ trảo, Hồng phi ná phục kế đông tê” (Ngẫm xem từng bước đường đời, Chim hồng trên tuyết đỗ rồi lại bay; Vô tình in dấu chân đây, Hồng bay ai biết đông tây nẻo nào). Ý nói việc đời đi qua còn lưu lại dấu tích. Cũng có ý hiểu là dấu vết lạc hồng, theo huyền thoại cổ gắn với nguồn gốc dân tộc Việt.
[2] Tế Liễu là nơi Chu Á Phu đời Tây Hán đóng quân chống Hung Nô quấy rối biên giới, vua Văn Đế đi uý lạo quân sĩ thấy đồn trại kiên cố, hiệu lệnh nghiêm minh khen: “Thực đáng tài tướng quân”. Tế Liễu chỉ nơi phòng thủ kiên cố thành Đại La.