29/03/2024 20:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Dự Chương hành kỳ 1
豫章行其一

Tác giả: Tào Thực - 曹植

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Tam Quốc
Đăng bởi Vanachi vào 12/09/2008 07:39

 

Nguyên tác

窮達難豫圖,
禍福信亦然。
虞舜不逢堯,
耕耘處中田。
太公未遭文,
漁釣終渭川。
不見魯孔丘,
窮困陳蔡間。
周公下白屋,
天下稱其賢。

Phiên âm

Cùng đạt nan dự đồ,
Hoạ phúc tín diệc nhiên.
Ngu Thuấn bất phùng Nghiêu,
Canh vân xứ trung điền.[1]
Thái Công vị tao Văn,
Ngư điếu chung Vị xuyên.[2]
Bất kiến Lỗ Khổng Khâu,
Cùng khốn Trần Sái gian.[3]
Chu Công hạ bạch ốc[4],
Thiên hạ xưng kỳ hiền.

Dịch nghĩa

Đường (sự nghiệp) cùng hay đạt khó thể dự đoán,
Hoạ hay phúc cũng không thể tin được.
Ngu Thuấn nếu không gặp Nghiêu,
(Thì) cày và làm cỏ ở ruộng.
Thái Công nếu chưa gặp Văn,
(Thì) vẫn mãi ngồi câu cá ở sông Vị.
Chưa gặp Khổng Khâu (Khổng Tử) ở nước Lỗ,
Bị cùng khốn giữa nước Trần và nước Sái.
Chu Công chịu làm hàn sĩ,
Thiên hạ tôn làm thánh hiền.

Bản dịch của Điệp luyến hoa

Cùng đạt khó đoán lường,
Hoạ phúc chẳng thể tin.
Ngu Thuấn chưa gặp Nghiêu,
Cày cấy nơi ruộng điền.
Thái Công chưa gặp Văn,
Câu cá ở Vị Xuyên.
Chưa thấy Lỗ Khổng Khâu,
Trần Sái chịu cảnh giam.
Chu Công làm hàn sĩ,
Thiên hạ tôn thánh hiền.
Dự Chương hành là nhạc phủ cựu đề, thuộc Tương hoạ ca từ. Cổ từ có Bạch dương thiên 白楊篇 mượn gốc bạch dương ở núi Dự Chương, thân ở tại cung Lạc Dương viết lời cảm khái. Nhạc phủ giải đề nói hai bài Dự Chương hành của Tào Thực là phỏng theo Bạch dương thiên mà viết. Dự Chương là tên đất nay thuộc Nam Xương.

[1] Sử ký chép Thuấn trước khi làm vua cày ruộng ở núi Lịch, bắt cá ở đầm Lôi, và thường làm đồ gốm ở bờ sông. Nghiêu đi qua biết ông là hiền đức, mời ông tham chính.
[2] Thái Công tức Thái Công Vọng 太公望, hay Lã Thượng 呂尚. Sử ký chép Lã Thượng tuổi già ngồi câu cá ở sông Vị, Chu Văn Vương 周文王 đi săn bắt qua, nghe ông thuyết giảng bèn mời ông cùng về, tôn làm thầy.
[3] Khổng Tử chu du các nước, tới giữa nước Trần và Sái, nước Sở biết cho người sang mời. Các quan nước Trần, Sái sợ ông giúp nước Sở gây bất lợi cho nước mình, mang quân vây khốn ông. Sau ông được nước Sở giải cứu.
[4] Nhà làm bằng cỏ trắng, ý nói nơi ở của người nghèo hèn. Khổng Tử gia ngữ 孔子家語 chép Chu Công tiếp các hàn sĩ, ngày tiếp trăm bảy mươi người.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Tào Thực » Dự Chương hành kỳ 1