28/04/2024 00:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nguyên
Đăng bởi tôn tiền tử vào 18/10/2021 15:17
Nguyên tác
驅車秣吾馬，
萬里涉逺道。
逺道多險艱，
行李何草草。
晨征夕未息，
川陸漫浩浩。
行役豺虎區，
此身不自保。
明當脫塵羈，
優游以終老。
Phiên âm
Khu xa mạt ngô mã,
Vạn lý thiệp viễn đạo.
Viễn đạo đa hiểm gian,
Hành lý hà thảo thảo.
Thần chinh tịch vị tức,
Xuyên lục mạn hạo hạo.
Hành dịch sài hổ khu,
Thử thân bất tự bảo.
Minh đương[1] thoát trần ky[2],
Ưu du[3] dĩ chung lão.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Dong xe ngựa no đủ,
Đường xa vạn dặm đi.
Bề bộn nhiều hành lý,
Trước mắt bao hiểm nguy.
Sớm thức tối chưa nghỉ,
Thuỷ lục rộng lộ đồ.
Qua những vùng lang hổ,
Thân nầy ai giữ cho.
Ngày mai hết trói buộc,
Tuổi già chẳng âu lo.
Lời tự: “Hồng Vũ Đinh Tị xuân đồng Ngô thái sử Bá Tông tái phụng sứ An Nam đắc tật, đạo trung hữu tác thập nguyệt quy thứ Kiếm Giang tật sảo dũ cảo trình Lưu Bá Tự” 洪武丁巳春同吳太史伯宗再奉使安南得疾道中有作十月歸次劒江疾稍愈稿呈劉伯序 (Mùa xuân năm Đinh Tị niên hiệu Hồng Vũ [1377] cùng thái sử Ngô Bá Tông đi sứ An Nam lần nữa, bị bệnh, trên đường sáng tác, tháng mười về nghỉ ở Kiếm Giang bệnh bớt, viết trình Lưu Bá Tự).
Ngô Bá Tông 吳伯宗 tức Ngô Hựu 吳祐 (1334-1384), tự Bá Tông, người Tân Điền 新田, Kim Khê 金溪 (nay thuộc huyện Đông Hương 東鄉縣, tỉnh Giang Tây), là thi nhân, văn học gia, chính trị gia, thiên văn học gia thời Minh sơ, đỗ đầu tiến sĩ (trạng nguyên), nhậm Lễ bộ viên ngoại lang 禮部員外郎, tham gia soạn Đại Minh nhật lịch 大明日歷, Hậu phi công thần truyện 後妃功臣傳, tính tình cương trực, ngoài mặt ôn hoà nhưng trong lòng cương quyết. Đi sứ An Nam đem về 4 con voi đã tập thuần thục, ban chức Quốc tử trợ giáo, dạy học Đông cung thái tử, cải nhậm Hàn lâm điển tịch 翰林典籍, phong Thái thường tự thừa 太常寺丞 không nhận, đổi làm Quốc tử giám tư nghiệp 國子監司業 không đến, biếm làm Giáo thụ Kim huyện 金縣 (Cam Túc), trên đường đi được gọi về làm Hàn lâm kiểm thảo 翰林檢討. Thơ phần nhiều là ứng chế.
Lưu Bá Tự 劉伯序 tức Lưu Trật 劉秩, tự Bá Tự, sống vào cuối Nguyên đầu Minh, người Phong Thành 豐城, Giang Tây, nhậm chức Điển thiêm 典簽 (coi về thư tịch chiếu chỉ) năm 1366. Lưu Bá Tự xuất làm Đồng tri (chức phó của Tri phủ) châu Vũ An 武安州同知, chưa đi thì đổi làm Tri phủ châu Sùng Minh 崇明州, đưa sớ lên xin bớt thuế ruộng thuế rượu nên rất được lòng dân. Sau bị vu cáo việc đề bạt quan chức về muối và lương thực, bị hạ ngục, điều tra xong trắng án, bỏ quan về nhà. Giỏi thơ, có Thính tuyết bồng thi tập 聽雪篷詩集.
Kiếm Giang nay thuộc thị trấn Đô Quân 都勻市, Quý Châu 貴州.
[1] Như minh nhật, minh thiên, ngày mai.
[2] Chỉ sự trói buộc của đời sống quan chức.
[3] Đi rong chơi nhàn nhã.