27/04/2024 11:05Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hảo liễu vào 26/12/2014 08:50
Nguyên tác
幾回夕炤幾朝陽，
卻老猶酣筆墨場。
自笑秋官非冷淡，
謂何春主太淒涼。
啼鵑枉費深山淚，
戲蝶徒誇上苑香。
知己無多應不少，
對君心事我肝腸。
Phiên âm
Kỷ hồi tịch chiếu kỷ triêu dương,
Khước lão do hàm bút mặc trường.
Tự tiếu thu quan[1] phi lãnh đạm,
Vị hà xuân chủ thái thê lương.
Đề quyên[2] uổng phí thâm sơn lệ,
Hý điệp đồ khoa thượng uyển hương[3].
Tri kỷ vô đa ưng bất thiểu,
Đối quân tâm sự ngã can trường.Dịch nghĩa
Đã qua bao buổi chiều, bao sáng sớm
Đã già vẫn cứ say với bút mực
Tự cười chức quan Án không nhạt nhẽo
Mà sao lại buồn khi chúa xuân sang
Uổng công Đỗ quyên rơi lệ hót trong rừng sâu
Bướm nhởn nhơ muốn khoe hoa thơm vườn thượng uyển
Bạn tri kỷ không nhiều nhưng cũng không ít
Nhưng riêng đối với ông tôi thương nhớ vô vàngBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Bao buổi chiều phai bao nắng sương
Quên già mãi bạn với văn chương
Tự cười quan án chức không nhỏ
Sao cảm trời xuân cảnh buồn thương
Quyên uổng rừng sâu rơi nước mắt
Bướm khoe thượng uyển ngát làn hương
Bao nhiêu tri kỷ bao nhiêu kẻ
Riêng với tình ông mãi nhớ thương
Lời tự: “Án sát Quảng Bình” 按察廣平 (Thơ làm trong thời kỳ làm án sát Quảng Bình).
Bính Dần tức năm 1926.
[1] Chức quan đời xưa ở Trung Quốc.
[2] Chim cuốc cuốc, chỉ lòng lo lắng chuyện trị dân, trị nước. Bài Cầm sắt 琴瑟 của Lý Thương Ẩn 李商隱 có câu: “Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp, Vọng đế xuân tâm thác đỗ quyên” 莊生曉夢迷蝴蝶，望帝春心托杜鵑 (Trang Chu nằm mơ thành bướm cho đến sáng, Tâm tình của vua Đỗ Vũ hãy nhờ đến tiếng chim quyên). Vua Đỗ Vũ lo việc nước chết hoá thành chim đỗ quyên, nhờ tiếng kêu tỏ lòng. Bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan có câu: “Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc, Thương nhà mỏi miệng cái da da”. Câu này ý chỉ đừng quá bận tâm việc quan nữa.
[3] Câu này ý chỉ “Đã là quan lớn nức tiếng trong triều rồi”.