21/04/2024 00:53Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Ký tư mã sơn nhân thập nhị vận
寄司馬山人十二韻

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/04/2015 06:52

 

Nguyên tác

關內昔分袂,
天邊今轉蓬。
驅馳不可說,
談笑偶然同。
道術曾留意,
先生早擊蒙。
家家迎薊子,
處處識壺公。
長嘯峨嵋北,
潛行玉壘東。
有時騎猛虎,
虛室使仙童。
髮少何勞白,
顏衰肯更紅。
望雲悲轗軻,
畢景羨沖融。
喪亂形仍役,
淒涼信不通。
懸旌要路口,
倚劍短亭中。
永作殊方客,
殘生一老翁。
相哀骨可換,
亦遣馭清風。

Phiên âm

Quan nội tích phân duệ,
Thiên biên kim chuyển bồng.
Khu trì bất khả thuyết,
Đàm tiếu ngẫu nhiên đồng.
Đạo thuật tằng lưu ý,
Tiên sinh tảo kích mông.
Gia gia nghênh Kế Tử[1],
Xứ xứ thức Hồ Công[2].
Trường khiếu Nga My[3] bắc,
Tiềm hành Ngọc Luỹ[4] đông.
Hữu thì kỵ mãnh hổ,
Hư thất sử tiên đồng.
Phát thiếu hà lao bạch,
Nhan suy khẳng cánh hồng.
Vọng vân bi khảm kha,
Tất cảnh tiễn xung dung.
Táng loạn hình nhưng dịch,
Thê lương tín bất thông.
Huyền tinh yếu lộ khẩu,
Ỷ kiếm đoản đình trung.
Vĩnh tác thù phương khách,
Tàn sinh nhất lão ông.
Tướng ai cốt khả hoán,
Diệc khiển ngự thanh phong.

Dịch nghĩa

Trước kia chia tay trong vùng đồng bằng,
Nay trôi nổi nơi chân trời.
Lận đận không thể nói hết được,
Nhưng cười nói lại bỗng giống hệt nhau.
Đã từng chú ý đến đạo thuật,
Ông lại sớm phá bỏ cái mông muội.
Nhà nhà đón tiếp Kế Tử Huấn,
Nơi nơi biết đến Hồ Công.
Cười ngất ở phía bắc núi Nga My,
Lụi hụi đi ở phía đông núi Ngọc Luỹ.
Có lúc lại cưỡi hổ dữ,
Trong căn phòng vắng sai tên hầu trẻ.
Riêng tôi ít tóc lo gì bị bạc,
Sắc tàn chẳng chịu hồng.
Trông mây buồn rười rượi,
Coi cảnh xong lòng nát tan.
Trong cảnh loạn lạc thân vẫn bị dày vò,
Đau buồn vì tin tức không gửi đi được.
Treo cờ chốt đường chính,
Chống kiếm nơi trạm chia tay.
Mãi mãi là khách nơi xa,
Một lão già sống cuộc đời tàn.
Sắc buồn xương đổi được,
Khiến cưỡi nổi gió lành.

Bản dịch của Phạm Doanh

Kinh đô xưa chia tay,
Chân trời nay phiêu dạt.
Lặn lội nói hết sao,
Nói cười giống nhau hệt.
Đạo thuật có công noi,
Ông sớm nêu rõ nét.
Kế Tử nhà nhà mời,
Hồ Công nơi nơi biết.
Bắc Nga My cười dài,
Đông Ngọc Luỹ lén lút.
Cưỡi hổ dữ có khi,
Nhà trống trẻ sai vặt.
Khó tươi lại, sắc tàn
Chẳng nề bạc, tóc ít.
Ngóng mây thấy lòng buồn,
Coi cảnh dạ tan nát.
Loạn lạc lắm dày vò,
Đau buồn tin chẳng đạt.
Treo cờ ngay đầu đường,
Chống kiếm nơi li biệt.
Mãi là khách nơi xa,
Đời lão già sắp hết.
Vẻ sầu đổi được hình,
Bèn cuỡi cơn gió mát.
(Năm 764)

[1] Kế Tử Huấn 蓟子訓, một vị trong truyện thần tiên, có nhiều phép lạ. Theo Thần tiên cố sự 神仙故事, muốn lánh đời nhưng cứ bị cử giữ chức quan.
[2] Một vị có pháp thuật khác, ông có một cái bình có thể hoá phép đưa người vào trong đó sống vui sướng, nhưng tên vị tiên đó có nhiều bản khác nhau. Có người cho đó là Phí Trường Phòng 費長房, có người lại cho là Hồ Thiên 壺天.
[3] Thuộc huyện Nga My, Tứ Xuyên. Hai chỏm núi tiếp nhau như cặp lông mày.
[4] Thuộc huyện Hoán, Tứ Xuyên.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Ký tư mã sơn nhân thập nhị vận