20/04/2024 11:41Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 29/09/2005 23:28
Nguyên tác
墻有茨，
不可束也。
中冓之言，
不可讀也。
所可讀也，
言之辱也。
Phiên âm
Tường hữu từ,
Bất khả thúc dã.
Trung cấu chi ngôn,
Bất khả độc dã,
Sở khả độc dã,
Ngôn chi nhục dã.Dịch nghĩa
Bức tường có dây từ mọc bám vào,
Không thể nào bó lại mà nhổ đi.
Lời dâm dật trong khuê phòng,
Không thể nói to ra được.
Điều mà nói to ra được,
Thì xấu hổ cho lời nói.Bản dịch của Tạ Quang Phát
Bức tường từ đã bám sâu,
Không sao bó nhổ trừ mau cho rồi.
Chốn khuê phòng thốt những lời,
Không sao mở miệng rạch ròi tỏ qua.
Những điều được nói to ra.
Hoang dâm ô nhục xấu xa cho lời.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc hứng.
thúc: bó lại để nhổ đi.
độc: nói to lên.
nhục: như xấu hổ, xấu xa.
Dương thị nói rằng: công tử Ngoạn thông dâm với mẹ của vua, tức Tuyên Khương, mẹ của Huệ Công. Lời nói trong khuê phòng đến nỗi không nói to ra được, thì sự dâm ô đã quá lắm vậy. Thánh nhân sao lại lấy việc dâm ô này mà ghi vào kinh sử? Vì rằng từ xưa, những vua dâm loạn tự cho là chuyện kín ở chốn khuê phòng, ngoài đời không thể nào biết được, cho nên mới quá càn dỡ mà không chịu hối cải để quay lại.
Thánh nhân sở dĩ ghi vào kinh sử là để khiến cho đời sau những kẻ làm điều xấu xa biết rằng tuy là lời nói trong khuê phòng cũng không thể che giấu mà chẳng tỏ rõ ra được. thì việc răn dạy ấy thật sâu xa vậy.