25/04/2024 14:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Hà Như vào 14/04/2010 03:54
Nguyên tác
東來山欲斷，
復起鴐寒滝。
浮夜鍾歸海，
涵秋月墜江。
龍吟門外水，
鷺宿霧邊牖。
往往敲僧夢，
漁磯短笛腔。
Phiên âm
Đông lai sơn dục đoạn,
Phục khởi giá hàn long[1].
Phù dạ chung quy hải,
Hàm thu nguyệt truỵ giang.
Long ngâm[2] môn ngoại thuỷ,
Lộ túc[3] vụ biên song.
Vãng vãng xao tăng mộng,
Ngư cơ đoản địch xoang[4].Dịch nghĩa
Từ phương đông chạy lên, núi muốn đứt,
Lại vùng nổi dậy bên mạch nước lạnh.
Tiếng chuông chùa lừng ban đêm, chạy về biển,
Bóng trăng ngậm thu, rụng giữa sông.
Rồng ngâm trong nước ở ngoài ngõ,
Cò ngủ bên song ngút toả.
Thường thường làm xao giấc mộng nhà sư,
Tiếng đoản địch của ông câu ngồi bên ghềnh đá.Bản dịch của Quách Tấn
Lên đây núi chạy trập trùng,
Muốn dừng lại nổi bên dòng mây trôi.
Lừng đêm chuông vượt biển khơi,
Ngậm thu trăng rụng giữa vời sông trong.
Cửa ngoài nước vọng tiếng rồng,
Bên song ngút toả thong dong giấc cò.
Địch chài đôi tiếng nhỏ to,
Lửng lơ xao nhẹ giấc hồ sư ông.
Phổ Lại (Phả Lại): một ngôi chùa có danh ở Bắc Việt.
[1] Mạch nước.
[2] Rồng ngâm. Theo sách Linh quái lục, Phòng Quán Tu đọc sách ở trong núi Nam Sơn, chợt nghe có tiếng kêu như tiếng đồng, tiếng sắt va vào nhau, giật mình hỏi các cụ già ở đó. Họ bảo đó là tiếng rồng ngâm. Ở xứ này, hễ khi nào nghe thấy tiếng rền là lúc trời sắp mưa. Theo sử Bắc Tề, ông Trâu Thuật Tổ gảy đàn rất giỏi, soạn ra 10 khúc nhạc gọi là Long ngâm khúc, nói rằng thường nằm mộng thấy người gảy đàn, vừa ngủ vừa viết lại, người đương thời cho là cách tuyệt diệu. Như vậy, “Long ngâm” còn có thể là tên một khúc đàn của Thuật Tổ.
[3] Con cò nằm ngủ. Trong Hoàng Việt văn tuyển của Bùi Huy Bích chép là “Lộ quá vụ biên song” (Con cò bay ngang qua bên song ngút toả). Câu vẫn đẹp, song lòng không tự tại bằng câu “Lộ túc vụ biên song”.
[4] Câu này trong Hoàng Việt văn tuyển của Bùi Huy Bích chép là “Ngư chu địch kỷ xoang” (Thuyền chài địch mấy khúc).