Huyền Trân công chúa

玄珍公主

Theo Trần kỷ, công chúa là con gái vua Trần Nhân Tông. Thời vua Anh Tông, vua Nhân Tông làm Thái thượng hoàng, xuất gia đi tu phương xa, đến nước Chiêm Thành, có hứa gả công chúa Huyền Trân cho vua Chiêm là Chế Mân. Đương thời có nhiều kẻ văn nhân làm thơ nói về Chiêu Quân hoà hiếu với rợ Nhung để ngầm phê phán việc gả chồng đó. Vừa được một năm thì Chế Mân chết. Theo tục lệ cũ của Chiêm Thành, khi quốc vương chết thì từ hậu phi trở xuống đều phải lên giàn lửa tuẫn táng theo. Anh Tông sợ công chúa bị hại, sai Trần Khắc Chung giả vờ sang điếu phúng, rồi nói với người Chiêm rằng: "Công chúa phải ra bờ biển để làm lễ chiêu hồn, sau mới lên hoả đàn". Trần Khắc Chung dùng thuyền nhẹ cướp công chúa đưa về, giữa đường tư thông với công chúa, nên cứ đi lòng vòng trên biển, mãi lâu mới về đến kinh sư.

[1] Đền thờ nàng Mị Ê. Đền thờ Mị Ê phu nhân ở xã Lý Nhân, huyện Nam Xương, tỉnh Hà Nam. Mị Ê là phi tần của chúa nước Chiêm Thành Sạ Đẩu. Lý Thái Tông đi đánh Chiêm Thành, chém chết Sạ Đẩu, bắt nàng đem về nước. Trên đường ép nàng tới hầu ở thuyền ngự, Mị Ê phẫn uất, lấy khăn trắng quấn chặt lấy người rồi nhảy xuống sông tự vẫn.