20/04/2024 09:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 10/10/2008 23:15
Nguyên tác
奇外無奇更出奇，
一波才動萬波隨。
只知詩到蘇黃盡，
滄海橫流卻是誰？
Phiên âm
Kỳ ngoại vô kỳ cánh xuất kỳ,
Nhất ba tài động vạn ba tuỳ.
Chỉ tri thi đáo Tô, Hoàng tận,
Thương hải hoành lưu khước thị thuỳ?Dịch nghĩa
Ngoài sự kỳ quái không có kỳ quái mà lại sinh ra kỳ quái,
Một con sóng có thể khiến vạn con sóng theo.
Chỉ biết rằng thơ đến khi Tô, Hoàng mất,
Biển lớn có còn ai tung hoành?Bản dịch của Điệp luyến hoa
Ngoài quái không còn lại xuất quái,
Một cơn sóng động vạn cơn theo.
Chỉ hay thơ đến Tô, Hoàng chết,
Biển lớn tung hoành chỉ vắng heo.
Bài này luận thơ Tô Thức 蘇軾, Hoàng Đình Kiên 黃庭堅 tề danh đời Bắc Tống. Thơ Tô Thức khí tượng hoành khoát lại uyển chuyển, bút lực mạnh mẽ nhưng thơ ông có khuynh hướng bị tản văn hoá và nghị luận hoá rõ rệt. Ông là người có sở học cực kỳ uyên thâm, khiến thi từ của ông mang ý tứ rất mới mẻ. Hoàng Đình Kiên làm thơ cầu kỳ, hay dùng điển lạ, câu từ hiểm hóc. Thành tựu của Tô, Hoàng đã vượt ra khỏi sự phát triển của thơ ca truyền thống. Nhưng mặt khác, chính vì sự ảnh hưởng của hai người trên thi đàn là rất lớn nên khiến nhiều người khác bắt chước (câu 2). Tuy nhiên, những kẻ bắt chước theo không có tài lực được như hai người, chưa học được sở trường đã lộ ra sở đoản, đi cầu sự hiểm hóc, hình tượng và điển cố lạ (câu 1). Nguyên Hiếu Vấn là người vốn coi trọng sự trang nhã tự nhiên, ở đây phê bình khuyết điểm của Tô, Hoàng đã tạo ra một phong khí không tốt cho thi đàn (câu 3, 4).