26/04/2024 16:58Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/03/2019 13:08
Nguyên tác
秋老鐘山萬木稀，
凋傷總屬劫塵飛。
不知玉露涼風急，
只道金陵王氣非。
倚月素娥徒有樹，
履霜青女正無衣。
華林慘淡如沙漠，
萬里寒空一雁歸。
Phiên âm
Thu lão Chung Sơn[1] vạn mộc hy,
Điêu thương tổng thuộc kiếp trần[2] phi.
Bất tri ngọc lộ lương phong cấp,
Chỉ đạo Kim Lăng[3] vương khí phi.
Ỷ nguyệt Tố Nga[4] đồ hữu thụ[5],
Lý sương Thanh nữ[6] chính vô y.
Hoa Lâm[7] thảm đạm như sa mạc,
Vạn lý hàn không nhất nhạn quy.Dịch nghĩa
Cuối thu muôn cây ở Chung Sơn rụng lá
Điêu tàn đều do kiếp bụi bay
Chẳng biết sương sa gió lạnh thổi
Lại cho là Kim Lăng vương khí không còn
Tựa nguyệt Tố Nga vẫn có cây
Bước trên sương Thanh nữ vẫn không có áo
Hoa Lâm ảm đạm như sa mạc
Muôn dặm trời lạnh một cánh nhạn bay vềBản dịch của Lê Xuân Khải
Chung Sơn cây cối cuối thu gầy
Tàn tạ đều do kiếp bụi bay
Ngọc lộ gió may sao chẳng biết
Kim Lăng vương khí bảo là sai
Tố Nga tựa nguyệt cây còn có
Thanh nữ dầm sương áo chẳng may
Ảm đạm Hoa Lâm như Bắc mạc
Nhạn về muôn dặm lạnh trời mây
Tác giả làm bài này vào Thuận Trị thứ 5. Thịnh Tập Đào người Hoãn Thành, An Huy, sống vào cuối Minh đầu Thanh, bấy giờ ngụ cư ở Nam Kinh, là hàng xóm của Lâm Cổ Độ. Tác giả cùng sướng hoạ với Lâm và Thịnh.
[1] Tức Tử Kim San, ở phía đông thành phố Nam Kinh, Giang Tô.
[2] Theo Phật giáo là “hoại kiếp” tức là than bụi của đại hoả sau khi đã thiêu trụi thế giới. Hai câu này ý là nhà Minh đã bị sụp đổ diệt vong.
[3] Tương truyền Kim Lăng có vương khí, nên Sở Uy Vương sai chôn vàng để yểm.
[4] Tức Hằng Nga.
[5] Là cây quế cung trăng theo truyền thuyết.
[6] Nữ thần sương tuyết.
[7] Lâm uyển của hoàng gia Tào Nguỵ. Câu này mượn vẻ điêu tàn của Hoa Lâm, để chỉ cảnh ảm đạm sau khi mất nước.