05/10/2024 08:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Quá lưỡng trạng nguyên từ
過兩狀元祠

Tác giả: Nguyễn Khuyến - 阮勸

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 16/05/2020 16:56

 

Nguyên tác

百流東下眾峰橫,
香火雙祠倚麓坰。
科宦一家非偶得,
文章奇氣自然靈。
黃塵雨斷山溪靜,
碧樹人稀鸛鶴鳴。
懷昔更多今日感,
半生勞碌未成名。

Phiên âm

Bách lưu đông há chúng phong hoành,
Hương hoả song từ ỷ lộc quynh.
Khoa hoạn nhất gia phi ngẫu đắc,
Văn chương kỳ khí tự nhiên linh.
Hoàng trần vũ đoạn sơn khê tĩnh,
Bích thụ nhân hi quán hạc minh.
Hoài tích cánh đa kim nhật cảm,
Bán sinh lao lục vị thành danh.

Dịch nghĩa

Trăm dòng sông đổ xuống phía đông, dãy núi chắn ngang,
Hai ngôi đền lửa hương thờ cúng đứng tựa vào cửa rừng.
Một nhà hai anh em đỗ đạt không dễ gì có,
Bậc văn chương có kỳ khí, linh thiêng là lẽ tự nhiên.
Mưa quét bụi vàng, núi khe vắng lặng,
Cây biếc vắng người, cò vạc kêu ran.
Nghĩ đến người xưa, nay càng cảm xúc,
Nửa đời lận đận mà chưa nên danh vọng gi..

Bản dịch của Trần Văn Nhĩ

Trăm sông qua núi đổ về đông,
Hai miếu cửa rừng ngát khói hương.
Khoa hoạn anh em cùng chiếm bảng,
Văn chương khí đất thật phi thường.
Người thưa cành biếc ran cò vạc,
Mưa quét bụi càng lặng núi sông.
Nghĩ đến người xưa càng cảm xúc,
Công danh lận đận nửa đời suông.
Rút từ Hải Vân am thi tập (A.1515).

Đền hai trạng nguyên tức là hai đền Thần Đầu, ở thôn Đầu, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Đền thờ hai anh em Lê Quảng Chí và Lê Quảng Ý sống vào đời Lê Thánh Tông. Hai người cùng học giỏi, đỗ cao. Lê Quảng Chí đỗ bảng nhãn, làm đến chức Đông các đại học sĩ, được truy tặng Thượng thư. Lê Quảng Ý đỗ tiến sĩ, làm đến Hàn lâm viện, tước Quận công. Gọi đền trạng nguyên là do nhân dân tôn xưng.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Khuyến » Quá lưỡng trạng nguyên từ